De brem (haiku)

Het geel van de brem
flankeert de weg naar de zon,
tot aan de Provence.

Advertenties

Absurditeiten, krenten in de pap

Om wat van het leven te maken gaat het totaal niet aan om het lot, de contrasten of de absurditeiten daaruit te bannen. Zie ze maar onder ogen, omarm ze om van de zouteloosheid der dingen, om van die enkele dimensie van het bestaan, die verveling en eindeloosheid betekent, af te zijn. Wees van harte blij met die buurvrouw die vol passie en geloof belijdt dat de eekhoorn die ze dagelijks met haar ene hand voedt, toch met de andere hand uit haar huis houdt. Want eenmaal binnen, krijg je hem niet meer buiten en vallen vitrage, gordijnen, glaswerk en planten ten prooi aan het klimmen en springen van dat ogenschijnlijk zo vriendelijke dier dat ze wat graag te gast in haar tuin heeft. Dat dus ook weer wel. En wat te denken van die hommel die zich iedere ochtend op dezelfde plek kruipend in mijn garage aandient en die nu al zes dagen achtereen terug schijnt te keren nadat ze met zachte hand en stoffer en blik buiten is gezet? Of zou het zo maar telkens een ander exemplaar kunnen zijn? Dan moet het inderdaad niet gekker worden.

Hoewel het kan allemaal op zo’n zaterdag die er gewoon een van de tweeenvijftig in 2019 lijkt te zijn, als het niet zo was dat in de anders zo rustige straat een paar huizen verderop iemand zijn tanden op een balkon staat te poetsen, wat in al die vijfenveertig jaar never was seen before. Dus hoe vreemd kan zo’n dag opeens beginnen en lopen als meteen daarna in een paar uur tijd veertienduizend fietsers achtereen, maar ook in rijen dik passeren, terwijl tegelijkertijd even verderop een rustaltaar wordt opgebouwd met het oog op een komende processie. Fellini had het niet bedacht kunnen hebben, dit theater van absurditeit en bizarre tegenstellingen, terwijl het nota bene niets anders is dan het mensenleven, de samenleving die op alle mogelijke wijzen zijn vorm zoekt en tot uiting komt. En het is daarbij vooral de kunst juist dat groteske, de uitschieters te koesteren, om ze zoals gezegd te omarmen, zonder te overdrijven of ze uit hun verband te halen, maar deel uit te laten maken van het leven. Omdat dat dan het meeste genietbaar blijft, met zulke krenten in de pap.

Vergeten hits (14)

Het was best een muzikale sensatie begin zestiger jaren. De twist beleefde zijn hoogtijdagen en Chubby Checker, die ook een beetje van ons was omdat hij met onze miss World Rina Lodders was, gold als het icoon van die rage. Maar de echte spannende muziek werd toch gemaakt door Joey Dee & the Starliters die met hun opwindende “Peppermint twist” de gemoederen serieus wisten te verhitten.

Drie maal 14 juni

(Uit de Volkskrant van gisteren, 14 juni 2019):
Een fragment uit het dagboek van een overlevende van Auschwitz die bij zijn terugkeer in zijn stad Amsterdam op 14 juni 1945 de volgende notities maakte:

“Amsterdam maakt op mij de volgende indruk. Veel beschadigde huizen. Het is een barre winter geweest en de mensen hebben de huizen waar de joden woonden, gesloopt en het hout opgestookt. De voedselvoorziening is nog niet op orde, al schijnt het beter te zijn dan een paar weken gelden. Geen elektriciteit, geen gas. De feesten zijn achter de rug het leven gaat zijn gangetje. Elke dag een beetje beter. Er verschijnen wat komisch aandoende kranten met name van de illegale pers: De Waarheid, Het Parool, Trouw. De inhoud doet amateuristisch aan, alsof ze door kinderen worden uitgegeven. Zo’n krant bestaat uit niet meer dan twee kantjes en wat kan daar al in staan? Het gaat de mensen voornamelijk om distributieberichten. Vandaag staat er echter belangrijk nieuws in. De tram begint volgende week weer te rijden, maar voorlopig nog maar een paar uur per dag.. Er is witbtood, ik me niet herinneren dat het ooit zo wit is geweest. Maar de mensen eten voornamelijk biscuits uit blikken die uit Amerika en Engeland komen. Op straat zie je die blikken overal liggen Er bestaan distributiebonnen voor chocolade. En er schijnt binnenkort ook vis op de markt te komen. Als je zo gelukkig bent een café te vinden waar ze bier verkopen, kun je voor 35 cent een glas pils krijgen. De mensen zien er afgemat uit.”

Zo zag onze wereld in Amsterdam er 74 jaar geleden uit. Op de dag af eenentwintig jaar later, op 14 juni 1966, zou de hoofdstad op een bloedhete dag in de fik staan vanwege een bouwvakkersoproer waarbij de gebouwen van de Telegraaf het moesten ontgelden. Nederland was er weer geheel bovenop, Nederland was economisch herrezen…….

‘Naderend onweer’ van Bernlef

Hoe toepasselijk dit gedicht ‘Naderend onweer‘, waarin J. Bernlef (1937 – 2012) de metafoor in extremis blijft gebruiken om beelden zo scherp en treffend mogelijk neer te zetten. Met de zomer nog altijd op komst kansen genoeg om de kracht van de door hem opgeroepen beelden te toetsen:

Heel in de verte nog
rolt iemand van de trap

Dronken verhuizer
die de rommelzolder

Volstapelt met duister
rondkolkend huisraad

Met bijl en snijbrander
nadert hij ons interieur

In de palm van zijn hand
nu vlak boven ons

Valt in een flits
zijn plan te lezen.

Codes oranje en gele kaarten

Tot voor vijfentwintig jaar betekende vakantie dat de navelstreng met thuis voor twee, drie weken werd doorgeknipt. Voor het thuisfront was je voor zo lang van de aardbodem verdwenen. Er werd een ansichtkaart gestuurd, met een standaardgroet en daar bleef het bij. Tenzij de aanvechting te groot werd om van thuis toch iets te horen. Dan was er nog altijd die telefooncel achteraf op een dorpsplein, die sneller de francs, peseta’s of lires slikte dan dat jij je verhaal had verteld of je vragen gesteld. Meer was er niet en onbelast en onbezorgd vakantie vieren was op dat moment het enige devies. Met achter de hand dat spannende vooruitzicht van de thuiskomst die dan werd opgeluisterd met de stapels kranten en post, alsof de tijd waarachtig stil had gestaan en van jou werd verwacht om haar in beweging te krijgen door als een speer het uitstaande nieuws te verorberen en je bij te lezen. Ja, dat waren nog eens vakantietijden. Maar kom daar dus nu niet meer om, met de smartphone bij de hand die je in staat stelt om je leven zonder een hik of hiaat op een andere plek voort te zetten. Hoogstens is het decor anders, maar de business blijft as usual, heb ook ik gemerkt gedurende een verblijf van een week in de Vaucluse. Natuurlijk kun je bij hoog en bij laag zweren dat je je dan afsluit van de grote, boze wereld. Maar de geest is gewillig en het vlees is zwak, als de smartphone voortdurend binnen handbereik is.

Want je mocht eens dat ene telefoontje van thuis missen, is de gemakkelijke smoes. Ondertussen wil je wel met de hele wereld verbonden zijn en bij blijven over wat er zoal gaande is. Met dank aan Teletekst en Buienradar. Wat ik dan ook heb geweten. Want daardoor kreeg ik feilloos mee hoe met veel ophef in die week dat ik in Frankrijk was, 900 kilometer noordelijker tot drie keer toe codes oranje werden afgegeven door het KNMI voor het gebied waar ik normaliter verblijf, alleen juist op dat moment niet. Zodat het verder gissen bleef over wat daar exact voorviel. Met naarmate dat gissen vaker gebeurde, een groeiende onrust, die verder niets opleverde omdat je op afstand machteloos bent. Logisch dat de terugreis toch enigszins in het teken stond van de onzekerheid over wat ik thuis zou aantreffen. Een platgewaaide tuin, takken die afgebroken waren, om over erger maar te zwijgen. Wat code oranje wel niet aan spanning bracht. Die zelfs nog werd verhoogd toen we in de Ardennen vergast werden op een ongekend noodweer, waar je verder ook niets tegen kon doen. Met al dat geweld was de anticlimax bij de thuiskomst treffend en de opluchting nog groter omdat de staat van huis en haard onberispelijk bleek. Met daarop de logische vraag wat journaals en weerinstituten toch bezielt om zulke paniek te zaaien. Wordt het niet tijd om hen eens een gele kaart te geven? Om van hun gedoe af te wezen.

Tien van Toen – 670 –

In de terugblik op de filmgeschiedenis van de tweede helft van de twintigste eeuw mag de persoonlijke noot niet ontbreken. En die bestaat uit de tien films, allen uit de vijftiger jaren, waardoor ik de weg naar de bioscoop heb weten te vinden:

Ben Hur – Mon oncle – Limelight – Et Dieu créa la femme – Trapeze – High society – The man who knew too much – The bridge on the river Kwai – East of Eden – Fanfare