De Tour achteraf bezien – 3 –

Van Pau naar Poitiers

Hoe wreed en meedogenloos de wielersport kan zijn, werd gisteren vlak voor de Tourfinish in Laruns nog eens luid en duidelijk geboekstaafd. Op een kilometer voor de streep werd Marc Hirschi na een solo van 90 kilometer in een zware bergrit ingehaald door een groepje met topfavorieten, die hem ook nog eens met een banddikte in de slotsprint van de verdiende zege afhielden. Heldendom en drama zijn mooi en kleden de wielersport aan, maar tellen uiteindelijk niet mee als het om de knikkers gaat, beschikten gisteren de wielergoden die de namen van Roglic en Pogacar hadden meegekregen. (9e etappe)

Een rustdag in de Tour is echt op de plaats rust. Niet alleen voor de renners, ook voor de kijkers en de supporters, zou je denken. Want neem me niet kwalijk. Zelfs als er geen etappe is, blijf je je verbazen over het bijzondere mensensoort dat de ronderenner is, of liever gezegd kan zijn. Hoeft – ie eens een dag niet te fietsen, pakt hij toch zijn beste kameraad om een rondje van 75 kilometer te maken. Ben je dan beroeps of wijst dat op iets dat verslaving heet?

Het was tijdens de tiende Touretappe een beetje eilandhoppen, via Rochefort en La Rochelle, tussen de moerassen en de mosselbanken door. Met de zeewind als gehoopte spelbreker en aanjager. Zou het weer op de kant gaan? Eigenlijk, maar niet echt per slot van rekening, zodat de billen van de kijker van begin tot eind samengeknepen bleven, terwijl het zijwindje gewoon overwaaide. Oftewel, het peloton deed een plas en alles bleef zoals het was, met Sam Bennett als sprintwinnaar. (10e etappe)

In de loop der jaren is Peter Sagan een soort van fenomeen in het profpeloton geworden, van wie de fratsen en streken haast gewaardeerd werden.. Daardoor, maar ook doordat ze samengingen met zijn prestaties, zorgde hij voor ophef en vertier. Hij bediende de gezamenlijke media, die immers altijd wat te melden moeten hebben, geheel op hun wenken. Maar het kan verkeren, begint in deze Tour steeds duidelijker te worden. Nu Sagan minder presteert, krijgen zijn trucs en streken een boosaardiger gezicht, bleek gisteren aan de finish in Poitiers. Want als je lijfelijk geweld en een kopstoot nodig hebt om een sprint te winnen, ben je diep gezonken en in de buurt gekomen van sportief verval. (11e etappe)

De Tour achteraf bezien – 2 –

Van Gap naar Loudenvielle

De Touretappe van gisteren heette een wandeletappe te zijn. Wat je dan wandelen noemt. Want als ik wandel, haal ik net de 6 kilometer per uur. Nou, de Tourenners gisteren op weg naar Privas duidelijk niet. Zij wandelden zeven keer zo snel als ik in het uur poog te doen. Maar zij dan wel met twee wielen onder zich. Echter om dat ook wandelen te noemen gaat toch net iets te ver. Noem het voor mijn part lummelen. Of misschien is het woord luieretappe nog wel meer op zijn plaats. (etappe 5)

Ik hoorde gisteren de opmerking dat de Tour de France van dit jaar zo weinig stof doet opwaaien dat je wel het gevoel moet krijgen dat je naar de tien kilometer schaatsen zit te kijken. Het dreigt inderdaad die kant op te gaan, zij het dat je in elk geval nog naar bewegende beelden van het Franse landschap zit te kijken om zo een dit jaar gemiste vacantie in dat land alsnog te vergeten. (etappe 6)

Als het waait, als de wind uit de goede hoek komt, dan zwaait er wat voor het peloton, was tijdens de Touretappe van gisteren goed te zien. Hoeveel renners moesten niet dag met het handje zeggen – en zeker niet de minste – toen de boel op de kant werd gezet en het spel dus op de wagen was. Ik heb in elk geval op het puntje van mijn stoel gezeten en gezien hoe de meesten uiteindelijk tegen windmolens bleken te vechten en het zeil dus moesten strijken. Wat dus ook Tour de France was. (etappe 7)

Op de nog komende tijdrit na was het gisteren de kortste Touretappe, die nog altijd goed was voor vier uur tv. Wat voor sommige commentatoren veel te lang bleek. Want volgens mij is mij gisteren zeker vier keer verteld dat de latere winnaar, de Fransman Nans Peters,, aan zijn vaderskant Nederlandse grootouders had, dat zijn voornaam ontleend was aan een Disney-strip en dat hij vorig jaar in de Giro een bergetappe gewonnen had. Lekker makkelijk als je je slecht voorbereidt en wel de tijd vol moet lullen. Maar wel zo lastig als je het als kijker daar mee moet doen. (etappe 8)

De Tour achteraf bezien -1-

Gedurende de hele Tour de France heb ik dagelijks wat gedachten en waarnemingen naar aanleiding van de koers en alles eromheen in korte notites vastgelegd en op mijn Facebook – account geplaatst. Nu de Tour is afgelopen, wil ik die aantekeningen in clusters van vier of vijf aan mijn weblog toevertrouwen. Ook voor diegenen die zich niet in de wereld van Facebook bewegen. Bovendien geeft zo’n bundeling de kans op nog enige beleving van de Tour achteraf.

Van Nice naar Orcieres Merlette

Het Tourmoment van gisteren staat natuurlijk op naam van Lopez, die in een spekgladde afdaling weggleed en in volle vaart op een verkeersbord belandde. En dit nadat hij samen met zijn Astana-ploeggenoten tegen de afspraken van het hele peloton om voor de veiligheid de vaart te minderen, toch vol in de beugels naar beneden ging. Zo kwam Boontje om zijn loontje en lachte het hele peloton zich een hoedje en reed hem zwaaiend voorbij. (etappe 1)

Het Tourmoment van gisteren was de val van Tom Dumoulin op een punt waar de koers echt begon te ontbranden. Oorzaak was zijn nonchalance die als een soort handelsmerk aan hem begint te kleven. Zou het dan toch zijn finale valkuil zijn? (etappe 2)

Gisteren werd het Tourverhaal geschreven door die eenzame fietser, Jerome Cousin, die wel eens wilde weten hoe sterk hij was. Honderdtien kilometer lang beproefde hij zijn krachten, tussen Grasse en Sisteron op de Route Napoleon. Maar hij moest in het zicht van de streep ervaren dat ook voor hem op die schijnbaar keizerlijke weg het lot van de gewone sterveling was weggelegd, namelijk per slot van rekening in eenzaamheid sterven. (etappe 3)

De verslaggeving van de Tour is ook zoiets dat dagelijks terugkeert en door corona anders is. Want Herbert Dijkstra, die nooit stoppende gids langs alle denkbare Franse kerken en kastelen, blijkt ingeruild voor de stelligheid en alwetendheid van Stef Clement, die de hoge toon kennelijk als handelsmerk heeft en daar dus nooit in af laat. Wat in feite zoveel betekent dat je als kijker van de regen in de drup bent beland en het met alle commentaren behelpen blijft. (etappe 4)

Evaluatie van mijn Tourprognose

Om nog eens bij het begin te beginnen en dus drie weken terug in de tijd te gaan, naar mijn prognose van het eindklassement van de Tour de France 2020. Zie hier de top tien zoals die door mij was voorzien en waaraan ik de toezegging koppelde dat op maandag 21 september de balans opgemaakt zou worden en de eindafrekening ten aanzien van mijn voorspellende gaven zou volgen.

1. Roglic (Slov) 2. Bernal (Col) 3. Buchmann (Dld) 4. Pinot (Fr) 5. Pogacar (Slov) 6. Dumoulin (Nld) 7. Bardet (Fr) 8. Lopez (Col) 9. Mollema (Nld) 10 Mas (Sp)

Welnu, vandaag is het wat dat aangaat dus het uur van de waarheid nadat gisteren de Tour haar laatste etappe beleefde op de Champs Elysees. Waarna de eindstand na ruim drie weken Tour en ongeveer 3600 kilometer volgde en dit beeld dus te zien gaf.

1. Pogacar (Slov) 2. Roglic (Slov) 3. Porte (Au) 4. Landa (Sp) 5. Mas (Sp) 6. Lopez (Col) 7. Dumoulin (Nld) 8. Uran (Col) 9. Yates (GB) 10. Caruso (It)

Waaruit opnieuw, d.w.z. hoe vaak al niet, opgemaakt kan worden dat het met mijn prognoses jaar in en jaar uit maar niet wil over houden, er eigenlijk geen vooruitgang in geboekt wordt, nu ik het voor het zoveelste achtereenvolgende jaar weer zo’n vijf keer bij het goede eind heb, zonder dat er echt sprake van is dat er ook maar een enkele klassering exact is voorzien. Het niveau of liever gezegd de kracht van mijn voorspelling is door de jaren heen constant gebleven. Wat misschien een troostrijke gedachte is en tegelijk de geruststellende zekerheid geeft dat ik volgend jaar met gemak en met dezelfde kans op succes weer aan een Tourprognose kan beginnen.

Klaagschrift van een boomer

Op gevaar af om voor een ouwe zeur of knar te worden versleten – een boomer ben ik toch al – moet bij mij het hoge woord er weer eens uit. Waarbij het verder wat mij betreft niet aangaat of ik wel of geen aansluiting meer heb met de tijdgeest. Ik probeer mijn gezonde verstand, mijn gevoel te volgen en merk dat er nogal wat is, dat steeds meer bij mij gaat wringen. Met als vanzelfsprekende aanjager het coronavirus dat nu eenmaal alles uitvergroot en helderder maakt. Zodat je min of meer aan de zijkant staand wel moet reageren bij alle heisa die momenteel bij het minste of geringste gemaakt wordt. Noem het moment of de maatregel die geen commentaar of verzet oproept. Het lijkt er waarachtig op of het een soort van nationale sport is om de kont tegen de krib te gooien en bij voorbaat tegen te zijn of dwars te gaan liggen. Alsof regering en andere overheden in de gegeven omstandigheden en met alle dreigende narigheid er plezier in scheppen om de teugels wat strakker aan te halen. Waarom is er zo weinig gezond verstand, zou je bijna zeggen als je alle weerstand ziet en hoort. En dat nota bene terwijl men alle beperkingen en maatregelen aan zichzelf, aan de eigen nonchalance te danken heeft. Omdat men na drie maanden of iets meer wel klaar beweerde te zijn met het coronavirus.

Hoe dom kun je zijn, als je die houding ook nog eens blijft volhouden terwijl de besmettingen door dat virus hand over hand toenemen. Triest en weinig hoopgevend, zeker als ook nog eens in aanmerking genomen wordt dat het vooral jongeren zijn die aan de basis staan van de huidige toename van besmettingen. Erger nog, met name studenten manifesteren zich meer en meer als de groep die zich het minste ergens wat van aantrekt, waar juist van hen het tegendeel verwacht mag worden, in het bezit als ze toch zijn van een meer dan gemiddeld intellect. Triest en treurig en bijna zielig is het om net uit die hoek te moeten horen dat men niet zonder feesten en drinken kan. Feesten, feesten, feesten. Iets anders klinkt er momenteel niet. Alsof daarmee de kern en de zin van het bestaan dat kennelijk zo onder druk staat, wordt bedoeld en de woordenschat niet verder is gevuld. Wat dan ook nog opklinkt – god betere – op een moment dat een paar duizend kilometer verderop vluchtelingen, die al van haard en huis verdreven zijn, in totale ellende en zonder een dak boven het hoofd een leven moeten zien te lijden. Mag ik het dan met deze jeugd, en met name met die studenten, die bij het minste of geringste jammeren en het hebben over hun gemiste feestjes, behoorlijk hebben gehad en  blij zijn dat ik mijlenver van hen af sta? Omdat ik er totaal niets mee te maken wil hebben en er met al mijn zogenaamde onbegrip echt geheel klaar mee ben…..

Tien van Toen – 698 –

Omdat het actueel is, duiken we in de wielergeschiedenis en brengen het eindklassement van de Tour de France van 1977 tot leven, ook om de prominente rol van twee Nederlandse renners weer over het voetlicht te brengen. De eindstand van deze Toureditie luidde als volgt:

1. Bernard Thevenet (Fr) 2. Hennie Kuiper (Nld) 3. Lucien van Impe (Bel) 4. Francisco Galdos (Sp) 5. Dietrich Thurau (Dld) 6. Eddy Merckx (Bel) 7. Michel Laurent (Fr) 8. Joop Zoetemelk (Nld) 9. Raymond Delisle (Fr) 10. Alain Meslet (Fr)

Wat is nog vanzelfsprekend?

Nu het leven ook voor mij begint op te schieten, blijkt het steeds minder vanzelfsprekendheden te bevatten. De volgende dag komt niet meer alsof er niets aan de hand is. Ze dient zich aan en wordt in dank afgenomen, door een groeiend besef over je eigen aanwezigheid en je bestaan, dat minder en minder een gegeven is, dus zeker geen onontkoombaar feit. Waarmee het prijzen van de dag dat je er mag zijn, en liefst in de beste staat, allesbehalve dat loze gebaar is dat het toch zolang was toen leven nog alleen maar leven was en er gewoon bij hoorde. Waarover je dus niet dag in, dag uit hoefde na te denken, laat staan in te zitten. Niet dat van zo’n gemoedstoestand nu hoofdzakelijk sprake is geworden. Maar het vorderen der jaren en het om je heen kijken heeft wel tot gevolg gehad dat je je dus anders bent gaan verhouden tot het leven, dat je het meer als een gift, als een geschenk, als een meevaller beschouwt in het licht van het aantal jaren dat je al op dit ondermaanse hebt mogen verblijven. Waarbij je met name geholpen wordt door te weten welk lot leeftijdgenoten zo al hebben ondergaan. En dan ga ik voorbij aan de velen die ongeveer gelijk met mij geboren zijn, maar die niet meer tot de levenden behoren. Beperk ik mij tot die laatste categorie, tot de lotgevallen van een deel ervan, dan durf ik gerust te zeggen dat ik tot nu toe behoorlijk geboft heb en de dans van de lichamelijke tegenslag zeker ben ontsprongen.

Zie bijvoorbeeld dat stel dat altijd de sterren van de hemel op de tennisbanen speelde en nu dagelijks moeizaam bij mijn huis voor langs komt sjokken, in een tempo dat niet eens meer ongemakkelijk is, omdat het eigenlijk die naam nauwelijks verdient. Zo pijnlijk traag kan het dus gaan. Of denk aan die goede vriend bij wie het licht door fysieke tegenslag en weemoed langzaam aan begint uit te gaan, waardoor hij het contact met de werkelijkheid kwijt is aan het raken en dus het nog met zijn eigen realiteit moet doen. En dan zwijg ik nog over de vele ongemakken en ziekten die bij een contact met leeftijdgenoten de revue schijnen te moeten passeren, omdat de overige gespreksstof wel opgedroogd kon zijn. Vrolijkheid en plezier is dus allerminst troef als je bij dat soort gelegenheden de oren slechts naar een en dezelfde kant laat hangen. Uiteraard moet en kan je er op zo’n moment in meegaan, zonder je mee te laten slepen en je tegelijk er bewust van te zijn dat in je leven niets meer vanzelfsprekend is, dat je elke dag ook aan de beurt kan zijn, dat het noodlot jou ook kan treffen. Vandaar dat ik dus elke dag omarm, haar pluk, maar met mijn beide benen op de grond blijf staan. Want door te zweven, kun je heel hard vallen, waarna het op de leeftijd die ik nu heb, gewoonlijk nooit meer goed pleeg te komen.

‘Ik schreef eens een gedicht…’

Verrassing! Verrassing! Toon Tellegen (1941) blijkt niet alleen een uiterst bedreven kinderboekenschrijver, hij blijkt ook een dichter te zijn die onverwacht uit de hoek kan komen en met name fraaie clous weet aan te brengen in zijn werk. Lees maar eens dit “Ik schreef eens een gedicht…”

Ik schreef eens een gedicht
en het gedicht stond op, deed een stap achteruit
en bekeek mij –
argwanend en hooghartig zoals alleen een gedicht kan
kijken
bekeek het gedicht zijn dichter.
Vliegen zoemden, stofjes dansten, precies
zoals ik geschreven had,
en de deur ging open en op de drempel stond –
maar dat had ik niet geschreven, dat wist ik zeker!
En het gedicht verscheurde mij, gooide mij haastig weg

Over een zevenblad in de media

Ze is in de mediawereld langzamerhand uitgegroeid tot dat type onkruid dat je niet uitgeroeid krijgt. Zevenblad. Dat soort dus, dat je maar tegen blijft komen, ondanks Round Up of nog milieu-onvriendelijker. Je krijgt het zelfs niet weggebrand. Nou, die status heeft tv-recensente Angela de Jong dus ten lange leste gekregen. Er lijkt geen kruid tegen haar gewassen te zijn, omdat ze altijd weer ergens opduikt. Totdat dat paardenmiddel van stal wordt gehaald, dat de naam Marcel van Roosmalen draagt. Want die weet met zijn pen en zijn macht over het woord haar zo neer te sabelen dat ze niet eens meer tollend van ongeloof op staat. Wat dan bij hem dus van zo gaat, in de NRC van vandaag:

“Een half uur na de eerste uitzending van Voetbal Inside volgde de analyse van Angela de Jong, de door Hans Nijenhuis veel te hard opgeblazen ballon van het AD. Ze zat aan bij Op1 en had, zoals gebruikelijk, aan een halve uitzending genoeg om een keihard oordeel te vellen. De schwung was er bij het voetbalpraatprogramma voor altijd uit. Uiteraard overschatte ze zichzelf ook weer: ze memoreerde dat ze ook was besproken door ‘de heren’, hetgeen volgens haar ‘natuurlijk’ allemaal bedoeld was om haar gunstig te stemmen… Maar daar trapte ze uiteraard niet in, zei ze met de jaloersmakende zelfverzekerdheid van iemand die denkt dat de aarde plat is. Ze is zo dom dat ze zelf denkt dat ze altijd gelijk heeft.”

Over “Grand Hotel Europa”

Ilja Leonhard Pfeijffer is zonder twijfel een mooischrijver. Het spelen met woorden, het bouwen van zinnen en het jongleren met de interpunctie, met de komma’s, de punten, de gedachtestreepjes, is hem wel toevertrouwd. En hoe graag laat hij die vaardigheid niet zien. Hoe zeer komt de classicus in hem niet aan het woord als hij de meest complexe zinsconstructies haast achteloos uit zijn mouw schudt, waardoor hij je als lezer toch niet vermoeit. Nee, hij daagt je daarmee uit, hij prikkelt je om met hem in zijn taalkunstenaarschap mee te gaan en zo en passant ook de nodige van zijn gedachtelijnen te volgen. Gedachtelijnen die hij op een geraffineerde wijze uitzet en daarmee als het ware een verhaal componeert, dat zo maar opeens, merk je ergens halverwege zijn boek, drie, vier dominante elementen blijkt te bevatten die uiteindelijk, maar toch nog onverwacht, op elkaar ingrijpen en samenvloeien. Waardoor de totale vertelling, die aanvankelijk broksgewijs en in parallelle lijnen wordt opgediend, toch die innerlijke samenhang heeft om het als een consistent geheel te kunnen beschouwen. Zo ongeveer verliep mijn leesavontuur dat ik – nieuwsgierig geworden door zijn optreden in ‘Zomergasten’ – aanging door zijn “Grand Hotel Europa” op te pakken en de uitnodiging van die 550 pagina’s dikke roman, boek van het jaar 2019, te aanvaarden.

Zonder dus bedrogen uit te komen, ondanks mijn aanvankelijk zoeken naar verbanden tussen de verschillende verhaallijnen. Zoals daar zijn liefdesgeschiedenis was, de zoektocht naar een doek van Caravaggio, zijn verblijf in Hotel Grand Europa en zijn Venetiaanse waarnemingen. En dat alles doorspekt met beschouwingen over het massatoerisme en andere actuele maatschappelijke verschijnselen, waarbij hij de knipoog niet schuwt, maar tegelijk positie kiest en een confronterende opvatting evenmin uit de weg gaat. Waarbij, naarmate het verhaal vordert, duidelijk wordt dat het dit haast filosofisch materiaal is dat de diverse verhaallijnen bij elkaar moet brengen. Wat dan ten slotte ook gebeurt als helder wordt dat alles met alles te maken heeft in zijn “Grand Hotel Europa”. Waar Pfeijffer wat mij betreft dan ook de bocht uit schiet door aan zijn geschiedenis een te gemakkelijk punt te willen draaien door er ook nog half en half een vermeend happy end aan te breien. Had dus niet gehoeven. De laatste door hem gebruikte metafoor, in de vorm van een luisterrijke begrafenis, was mooi genoeg. Maar omdat hij daarna toch nog even van geen ophouden wist en eigenlijk te lang door bleef schrijven, maar ook weer erg mooi, is hem dit vergeven. En rest de conclusie dat zijn “Grand Hotel Europa” gewoon echt gelezen moet worden.

IJzerhard (haiku)

IJzerhard, heel paars,
zaait zich rondom uit en gaat
zo nooit verloren.

‘De geniale vriendin’

Waar we het aan verdiend hebben, blijft vooralsnog in de schoot der goden verborgen. Vast staat in elk geval wel dat momenteel de middelmaat in de media regeert. Waarbij de kans levensgroot aanwezig is dat ook daar de ondergrens steeds meer in het verschiet komt te liggen. Dat komt er namelijk van als wie en wat verantwoordelijk is voor de inhoud en uitvoering op radio, tv en in de geschreven pers niet meer hinderlijk gevolgd wordt. Als in het recenseren, in het wegen van de kwaliteit ook het MAVO-niveau als de maat der dingen wordt beschouwd en zoiets als een Angela de Jong op het schild gehesen wordt, als ze dat al met zichzelf niet heeft gedaan. Zonder dat daarvoor ook maar enige aanwijsbare reden aanwezig is. Of het moet zijn dat zij precies de stem des volks verwoordt, als dat tenminste de toetssteen van alles geworden is. Want dan is de grauwe middelmaat verklaard die momenteel schijnt te moeten heersen. Dat genereert immers een verdienmodel, dat niet gehinderd wordt door de wurggreep waarin media en recensenten elkaar vasthouden zonder dat iemand er verder last van heeft. Behalve dan de kritische consument die het ermee moet doen, dus er alleen maar te lijden van heeft. Wat tegelijk ook diens grote vreugde verklaart als er zo nu en dan een zweem, een spoor van kwaliteit door die benauwende wurggreep weet te glippen.

Zo verging het ook mij toen ik een paar weken geleden onverhoeds werd geconfronteerd met een Italiaanse serie die wekelijks op de wat latere vrijdagavond op Nederland 2 werd uitgezonden. ‘De geniale vriendin’, naar de Napolitaanse romans van Elena Ferrante, welke de lotgevallen van twee vriendinnen in het Napels van de vijftiger jaren beschrijven. Wat dus werkelijk een parel blijkt te zijn, hoewel je wel even je best moet doen om vat op het verhaal en de diverse personages te krijgen. Die moeite wordt des te gemakkelijker gemaakt door het prachtige spel van de acteurs, de sfeervolle verfilming, de minutieuze wijze waarop de vijftiger jaren in beeld worden gebracht en niet te vergeten de magistrale muziek van Max Richter die de beelden en het spel niet alleen ondersteunt, maar nog meer zeggingskracht geeft. Het is daarom nu zover dat ik echt naar de vrijdagavond uitkijk en nu al de vrijdag medio oktober verwens, waarop de laatste aflevering zal worden uitgezonden. Zij het dat ik die ene troost heb. De aanwezgheid van NPO Start waarop ik deze serie alsook de eerste jaargang kan terugkijken. Een aanrader dus, ‘De geniale vriendin’ die de wurgende middelmaat verre ontstijgt, zo ver dat het beter is dat zo’n Angela de Jong er met haar pen en mening vanaf blijft.

Over het neo-liberalisme

Al eerder plaatste ik hier een citaat uit ‘Grand Hotel Europa’, dat zo geprezen boek van Ilja Leonhard Pfeiffer. In dat boek zegt hij links en rechts vaker behartenswaardige dingen en slaat hij wat mij betreft meer dan eens de spijker op de kop. Bijvoorbeeld ook als hij zijn gedachten laat gaan over het neo-liberalisme en over wat dat allemaal met ons en onze samenleving heeft gedaan.

“Volgens de nieuwe, wereldwijde, cynische religie van het neoliberalisme is het niet alleen het enige zaligmakende doel om zoveel mogelijk geld te verdienen en uit te geven in een permanente, perverse hoogmis voor het consumentisme, maar geldt het bovendien als deugd om dat doel na te streven met zo min mogelijk consideratie voor de medemens. Respect voor anderen past niet bij de winnaarsmentaliteit die wij bewonderen en onderwijzen aan onze kinderen. Egoisme is een voorwaarde voor succes. Een altruistische ondernemer is een slechte ondernemer, en de neoliberale eredienst eist van alle gelovgen dat zij zich tot ondernemer bekeren en vol overgave storten in het spel van winnaars en verliezers waarin elke winnaar willens en wetens wint ten koste van anderen. Dat zijn de regels. Zo wordt het spel gespeeld. Wie uitdraagt schijt te hebben aan de wereld terwijl hij zijn eigen hedonisme zonder scrupules bevredigt, is een heilige en een voorbeeld voor ons allen. Dat is er wat er mis is met de wereld.”

Gaat de rancune regeren?

Het idee dat de reguliere media, kranten, tv, radio en tijdschriften, alleen maar nepnieuws brengen en verspreiden, is steeds meer terrein aan het winnen. Het gedachtengoed van Trump die deze opvatting introduceerde, is echt school aan het maken. Werd het aanvankelijk gezien als een oprisping die slechts omarmd werd door exotische idioten als Bolsonaro en Duterte, gevaarlijke gekken dus, de laatste tijd zien we dat deze gedachten ook in onze eigen omgeving ingang beginnen te vinden, dat Trump zo waar in het altijd zo nuchter geachte Nederland school begint te maken. Raadpleeg de sociale media maar of zoek eens wat You Tube – kanalen af en de walm van de rancune waait je tegemoet. Alles wat in de mediawereld gesettled is, blijkt het opeens te hebben gedaan, belazert de boel en loopt aan de hand van de gevestigde orde, kraamt de boodschap van het establishment uit. Of het de Volkskrant is, RTL, Elsevier of Talpa dan wel NOS, Telegraaf of NRC, het deugt allemaal niet, omdat het verdraaien van feiten dan wel het filteren van het nieuws hoog bij die media in het vaandel staat, als we tenminste al die hevig verontwaardigde spreekbuizen mogen geloven, waar de toon eigenlijk altijd hoog en schril blijkt te zijn. Of het nu Jensen is, Farmers Defence Force, Karskens of Baudet en de zijnen, miskenning en verongelijktheid domineren hun sentiment dat zich dan ook nog eens verenigt met het air van het altijd beter weten. Dat begint meer en meer door te klinken, vooral op de sociale media.

En als dat je enige informatiebron is, dan is de kans heel groot dat je met open ogen in dat soort foute beweringen kunt trappen. Want dat aan alle kanten de plank door dit koor van querulanten wordt misgeslagen, staat buiten kijf. Maar hoe kan het ook anders als je niet altijd hoort of ziet wat je wilt horen of zien? Dan krijg je de pest in en heeft de ander het altijd gedaan en zijn de reguliere media de klos en het mikpunt van al die verongelijktheid, die nu eenmaal niet eeuwig een podium kan krijgen omdat de samenleving nog meer soorten sentiment kent dan dit ene dat graag zoveel geluid maakt en zichzelf het liefste wil horen. Vandaar dat ik het allemaal, ondanks mijn verbijstering die mijn verwondering al is gepasseerd, verder voor kennisgeving aanneem en dus blind vaar op de kracht van de reguliere media, die hun werk gewoon goed doen, hoewel ik het lang niet altijd met hun boodschappen eens ben en zelfs veel te zeggen heb over de door hen geleverde kwaliteit en inhoud. Denk aan mijn geregelde kritiek op het NOS Journaal als ook op het vaker treurige niveau van veel programma’s van de publieke omroep, waar nogal eens de gemakzucht vanaf druipt. Maar dat nog altijd stukken liever dan wat te verwachten is van al dat verzamelde ongenoegen. Want ooit wel eens dat woeste geluid gehoord van die collectieve rancune op het Haagse Malieveld, die zich met recht ‘Viruswaanzin’ noemde? Dan weet je maar al te goed dat je je daarvoor het beste kunt bergen.

Tien van Toen – 697 –

Op 1 september gaf ik aan mijn leven een beslissende draai. Ik verhuisde naar Zuid-Limburg om daar definitief te wortelen. Natuurlijk staat mij van die verhuizing nog veel bij en zie ik de beelden nog zo voor me. Maar wat ik volledig kwijt ben, dat is het idee van welke muziek er toen echt toe deed. Want het is die wetenschap plus bijvoorbeeld de kennis van de actualiteit van hetzelfde moment die voor de inkleuring zorgen die je wel nodig hebt om zo’n ingrijpende gebeurtenis als een verhuizing te kunnen herbeleven. Vandaar dat ik op zoek ben gegaan naar de hitlijst die op die datum van kracht was. En daarop trof ik volgende singles, waarvan ik me afvraag of ze alle tien nog in ieders geheugen gegrift zijn gebleven:

1. Sailing – Rod Stewart 2. Somewhere between – The Tumbleweeds 3. The elephant song – Kamahl 4. Tears on my pillow – Johnny Nash 5. The hustle – Van Mc Coy 6. Disco stomp – Bohannon 7. Lady in blue – Joe Dolan 8. Roll over, lay down – Status Quo 9. What a difference a day makes – Esther Phillips 10. Barbados – Typically Tropical

Gekeutel in kikkerland

Dat Nederland een kikkerland is waar in de politiek eigenlijk steeds over niks uitgebreid gekeuteld wordt, hebben we de afgelopen dagen weer volop mogen beleven. Want gut, gut, wat was iedereen weer van streek over het gedrag van Grapperhaus op zijn eigen huwelijksdag. Alsof het echt ergens over ging. Het Binnenhof, onze Nederlandse samenleving, zag weer eens kans om zichzelf terug te brengen tot het niveau van Madurodam, tot lilliputterland, waarin alles dat minuscuul is, automatisch groot wordt gemaakt. Zo lijken de verhoudingen hier te liggen en dus mogen we met zijn allen over Grapperhaus heen kruipen en buitelen en naar hem wijzen en wat verder niet. Ik doe daar dus mooi niet aan mee, hoewel ik hem ook een stommerik vind om zichzelf en zijn regels zo te vergeten. Want natuurlijk kan je dat in zijn positie niet maken. Maar dat is nog geen reden om hem lekker met zijn allen te kijk te zetten, te veroordelen en aan de schandpaal te nagelen. Het slaat werkelijk nergens op. Want als het over Grapperhaus en zijn gedrag gaat, dan is het tegelijk meer dan op zijn plaats om eens te kijken naar het tuig dat in Washington en Moskou aan het roer zit en zich heel wat meer kwalijks permitteert dan dit simpele Nederlandse ministertje, dat niettemin dus wel dit spotdicht verdient dat vanochtend op de achterpagina van de Volkskrant stond en dat gerust betiteld mag worden als een fraai spel met woorden, zoals dat door Johnny Ceres jr. werd bedreven:

De mate waarin je met
Twee maten meet
Wordt bepaald door
De stand van het meetpunt
Minus de afstand die loopt
Vanaf de hockeyvelden
Van Bloemendaal
In relatie tot het Torentje
Dat veronderstelt dat
Een rechte lijn pas buigt
In het geval van een
Kromme redenering.

Langs de Kluis en de Geul

Het was zo’n septembermiddag die alleen nog in je zoetste dromen voorkomt. De heerlijkheid van een vroege jeugd in de vijftiger jaren kon wel weer tot leven zijn gekomen. Het geluid van kinderstemmen, fietsbellen en een verre vogel vulden de ruimte onder een stralende zon, die niet te warm was om tot een wandeling uit te nodigen. Die begon bij de Geul en de Sint Jansbron, even buiten Valkenburg, waar twee wegen zich meteen scheiden. Een langs de ruisende en meanderende stroom, de ander steil langs het mergel en met treden naar boven. Waarop de keuze wel moest vallen, omdat vals plat haar naam meer dan eer aan doet en de kuiten veel te lang pijnigt. Vandaar die voorkeur voor die korte kwelling, die uiteindelijk meer effect sorteert en het doel sneller dichterbij brengt. Want eenmaal boven, de miljoenenlijn overgestoken en het volgende bos doorkruist, en zie daar de Kluis en de Schaelsberg met haar kruiswegstaties liggen in een wereld die tegenovergesteld is aan wat nog geen half uur geleden de enige werkelijkheid was. Kom hier dus niet meer om, in deze omgeving waar alles verleden ademt, maar tegelijk verenigt met perspectief, dat zich vertaalt in verre horizonten met de mooiste vergezichten daarheen. Mijmering, reflectie, bespiegeling en overpeinzing, verder kom je hier niet en moet je voor dat moment ook niet willen. Laat alles nog even gaan. Loop helemaal vol met jezelf tot je wel verder moet, weer naar beneden.

Naar het leven van alledag, dat zich eerst – om vast te wennen – aandient in het rustieke dorpje Walem, waar zo nu en dan al enig geluid en ophef valt te bekennen, terwijl de weg maar naar beneden blijft gaan. Tot na zo’n spoortunneltje dat van voor de oorlog moet zijn. Daar is opeens te veel leven in de brouwerij als fietsers bijna pelotonsgewijs hun knooppunten met veel gepraat en gebaar proberen te ontrafelen. Dus is de afslag naar rechts in de richting van de stilte aan de oevers van de Geul de enige logische optie. Het ruisen van het water heerst en vult de ogen en oren van de wandelaar die zich hier hoog boven die stroom weer in een andere wereld mag wanen. Waarin de natuur haar speelruimte krijgt en haar gang mag gaan zonder dat de mens zich met zijn eeuwige wijsheid genoodzaakt voelt om in te grijpen en haar weer te herscheppen naar zijn beeld, om er zoiets als een soort van gestileerd park van te maken. Hier is alles zoals het is en zal het ook blijven. Met als enige tussenkomst van de mens hier en daar een enkel gedicht, waardoor je als passant de kans krijgt om even stil te staan. Ja, bij wat? Bij jezelf? Of misschien bij het beeld dat je daar wordt voorgehouden. Waarmee de wandeling je haast als vanzelf terugvoert naar het begin, naar de Sint Jansbron en vervolgens het Koetshoes, waar in de speeltuin de kinderstemmen natuurlijk volop klinken en zo de cirkel naar de vijftiger jaren voor dat moment geheel vol maken, eigenlijk zelfs vervolmaken.

Pfeijffer spreekt…..

Tijdens de drie uur dat hij zichzelf in “Zomergasten” mocht presenteren, werd al duidelijk dat de schrijver-dichter Ilja Leonhard Pfeijffer meer dan genoeg te melden heeft en dat vooral in welbespraakte vorm en welluidende zinnen tot uitdrukking brengt. In zijn grote roman ‘Grand Hotel Europa’ gaat hij wat dat aangaat helemaal los en trekt hij alle registers van zijn capaciteiten open. Hij gaat geen kwestie uit de weg en hij heeft over elk actueel vraagstuk een heldere mening die telkens weer hout snijdt. Waarvan hierna een sprekend voorbeeld waarmee hij mij in ieder geval alle gras voor de voeten wegmaait. Want zou ik zo’n tekstjuweel wel moeten willen overtreffen?”

“Het is een verleidelijke gedachte dat de oplossing voor de problemen van vandaag gelegen is in het terugdraaien van klokken naar een dag dat die problemen nog niet bestonden. Dat is de lokroep van het rechtse populisme, dat in de kern van de zaak nostalgisch is. Onvrede en angsten worden in het leven geroepen, aangewakkerd en uitvergroot, om vervolgens een idyllisch en geidealiseerd verleden als oplossing te presenteren. We moeten onze grenzen weer sluiten, onze lieve, oude munt herinvoeren, kerkklokken laten beieren en moskeeen sluiten, de dienstplicht in ere herstellen, het volkslied zingen en ons vroegere fatsoen van zolder halen en oppoetsen tot een glanzend baken in de duistere nacht.

Dat deze nostalgische boodschap massaal weerklank vindt in heel Europa, is een veeg teken. Als een significant en groeiend deel van de bevolking bereid is te geloven dat vroeger alles beter was, kunnen we met recht spreken van een moe en oud geworden continent, dat als een bejaarde voor zich uit staart zonder nog iets van de toekomst te verwachten en mijmert over betere tijden toen de winters nog echte winters waren en zomers eindeloos duurden. Een beter bewijs voor de stelling dat Europa een gevangene is geworden van zijn eigen verleden, is er niet. Maar als het Avondland ondergaat in heimwee naar de krachtig stralende zon van het middaguur, kan nostalgie onmogelijk de remedie zijn.

“Onwezenlijk”

Een gedicht, waarin Marijke Hanegraaf precies dat gevoel verwoordt dat iedereen wel eens op een feestje zal hebben gehad, dat ongemak, dat zij “Onwezenlijk” noemde

Mocht je me uitnodigen op je feestje
wat zal ik afwezig zijn.

Ik zal menen dat je me uitnodigt
omdat het hoort. Het zal me zo verwarren
dat ik niet mezelf ben en niet weet
wat ik moet zeggen, iets zeg wat niet ter zake doet

iets wat het gesprek opbreekt en waarvoor ik
me schaam. Noemt iemand dan mijn naam
dan zal het vreemd zijn dat ik dat ben.
Verlangend naar wat ik zou doen

als ik hier niet hoefde zijn
lach ik mee zonder te weten waarom
en verstar ten slotte tot zwijgen
waarin ik meer en meer word

iemand die vol zit met overbodige belevenissen
iemand met een onnodig lichaam
iemand die ertussenuit wil knijpen
voordat de tijd toestemming geeft om te gaan

Mijn Tourprognose 2020

Houd er rekening mee dat dit een soort van disclaimer wordt, een voorbehoud dat de uitkomst van de worsteling is tussen het gevoel van de wielerliefhebber in mij en het gezond verstand dat ik toch ook graag in deze tijd gebruik en met name als ik zie dat de Tour de France morgen ondanks alles van start gaat. In feite gewoon gekkenwerk, omdat dat gebeurt op een plaats, Nice, waar door het Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken de code oranje aan is geplakt. Wat echt geen solo-actie is. Want de Franse overheid heeft onder andere aan het departement waarin Nice ligt, een code rood toegekend. Verder in aanmerking nemend dat het aantal besmettingen in geheel Frankrijk ten opzichte van andere West-Europese landen explosief stijgt, dan is toch op zijn minst de vraag gerechtvaardigd of het verantwoordelijkheidsgevoel bij de organisatie van de Tour de France op de loop is gegaan. Want dit kan toch niet goed aflopen als zo’n toerkaravaan zich twintig dagen door dichte hagen van schreeuwende supporters naar Parijs spoedt in evenveel etappes. Dit kan toch nooit goed aflopen als renners zo in de vuurlinie liggen tussen het publiek dat zich echt niet aan de coronaregels zal houden en zijn enthousiasme zeker in de meeste toonaarden zal uiten. Met dus alle kansen op besmetting en vervolgens het risico van uitsluiting, als de strenge regels van de Internationale Wielerunie gevolgd worden.

Al met al dus morgen een start die wat mij betreft op hoop van zegen gebeurt, en vergezeld wordt van het onbestemde gevoel dat wel gezien wordt waar het schip van de Tour zal stranden. Ondanks al deze voorbehouden en slagen om de arm en dus de nodige scepsis, zal ik het verloop van de Tour niettemin op de voet volgen, zij het dat het toch heel anders dan anders is, omdat ze in september wordt gereden. Maar eerlijk is eerlijk, ik kijk er toch wel naar uit, met name omdat er een erg selectief en bergachtig parcours is uitgetekend dat veel van de renners zal vragen. Omdat de voorbereiding totaal anders is geweest, verwacht ik het nodige spektakel en drama en uiteraard verrassingen, met uiteindelijk op 20 september de terechte winnaar op het podium in Parijs, als de finish tenminste gehaald wordt. En zoals dat gebruikelijk is, probeer ik weer in de glazen bol te kijken en een voorspelling te wagen over hoe de top tien van het eindklassement er uit zal zien. Daarbij denk ik aan deze uitslag:

1. Roglic (Slov) 2. Bernal (Col) 3. Buchmann (Dld) 4. Pinot (Fr) 5.Pogacar (Slov) 6. Dumoulin (Nld) 7. Bardet (Fr) 8. Lopez (Col) 9. Mollema (Nld) 10 Mas (Sp)

En der traditiegetrouw heb ik ook weer een dark horse op het oog, een talent dat wel eens danig zou kunnen verrassen. Dat is dit jaar de Fransman Gaudu die in de ploeg van Pinot rijdt. Let op mijn woorden. Die jonge renner kan er wat van. Voor de rest zullen we wel weer zien wat mijn voorspellingen zoal vermogen. Op maandag 21 september wordt de stand en de rekening opgemaakt.

Een pas op de plaats

Het is niet zonder reden dat het hier de laatste maanden bij tijd en wijle stil valt. De tijd is er immers naar. Want gebeurt er naast alles wat met corona te maken heeft eigenlijk nog wel iets? Er moet met een vergrootglas door het nieuws geharkt worden om nog een bericht met enige betekenis en inhoud te kunnen vinden. En als het daar dan is, dan wordt het meteen in de herhalingsmodus geplaatst, van voor en achter, van onder en boven besproken, precies zoals dat ook met alle nieuws gaat dat enige relatie met corona heeft. Uitmelken is een soort van nieuwe dimensie in het journalistieke ambacht geworden. Sla de kranten er maar op na en volg de journaals, actualiteitenrubrieken en talkshows en zie hoe alles en iedereen zijn zegje mag doen, hoe onzinnig het ook is. Alsof ergens over uitgepraat zijn niet meer bestaat. Gevolg is dat er een kakelbont meningencircus tot stand is gekomen gedurende de laatste maanden, dat zich zo aan alles en iedereen opdringt dat er haast een nieuwe werkelijkheid lijkt te zijn ontstaan. Waarin de waarheid allang geen norm meer is, maar de opinie, het standpunt maatgevend zijn geworden. Met de toon die des te richtinggevender in het debat is, naarmate ze luider en hoger klinkt.

In dat hele spectrum is het voor de blogger uitermate lastig communiceren. Want moet je nog wel bij al die heisa aan opvattingen en inzichten aansluiten? Moet je daar wel aan mee willen doen? Want zoveel is zeker dat je de gerede kans loopt dat je op dezelfde grote hoop terecht komt, op die mestvaalt van de actualiteit, als je met al je meningen ook braaf aan dat debat meedoet. Waarvoor ik dus mooi pas. Want na al die jaren van mij toch kwetsbaar opstellen via mijn blogs, heb ik toch net teveel eer en trots ontwikkeld om nu na zoveel tijd via de waan van de dag in het voetspoor van alles en iedereen die nu toevalllig eens een mening heeft en daar luid ruchtbaarheid aan geeft, terecht te komen. Ik dank er feestelijk voor om in het gezelschap van lieden te verkeren die het maatschappelijk debat naar zich toe trekken. Je zal maar vereenzelvigd worden met Jensen, Lange Frans, Engel en zijn Viruswaanzin en wat er meer van dat fraais momenteel met zijn meningen rondzingt. Vandaar die stilte die hier bij tijd en wijle valt. Wat dus niet wil zeggen dat ik de pijp aan Maarten heb gegeven, maar wel dat ik mijn momenten en gelegenheden en onderwerpen zorgvuldiger kies. Hou het daar dus op. Niemand is van mij af. Zoveel is voor mij zeker.

Mijn bloembakken (haiku)

Hoe droog het ook was,
mijn bloembakken bloeiden door
hun dagelijks bad.

Over vertekening en hypocrisie

Over vertekening en hypocrisie gesproken. Met de werkelijkheid als pijnlijk middelpunt en daaromheen die zogenaamde culturele en intellectuele voorhoede die onze meningsvorming stuurt met haar vermeende en weloverwogen oordelen. Mooi dus van niet en gooi het maar in mijn pet, werd ik zo maar gewaar toen ik geconfronteerd werd met de gedachten en denkbeelden van een columnist en een recensent over wat er zoal in ‘Hello goodbye’ is te zien, een programma waar ik nu wel eens rechtop voor ga zitten. Omdat er niets gespeeld en geacteerd is en niemand te betrappen valt op aanstellerij, maar ware emoties en echte verhalen een kans krijgen, ook als er een camera in de buurt blijkt te zijn. Gewoon levensecht en het leven betrapt, zoals dat pleegt te zijn en passeert. Wat fascinerende tv oplevert, die je volledig pakt en geheel onder je huid kruipt. Mij in ieder geval vaker beroert en emotioneert.

Zonder dat ik mij ergens plaatsvervangend voor hoef te schamen omdat ik stiekem mee kijk bij andermans vreugd en leed, aangezien dat open en bloot en onbelemmerd gebeurt en dus vast en zeker met medeweten en toestemming van de betrokkenen wordt vertoond. Wat het des te authentieker maakt, omdat alles is zoals het is en ook te zien valt. Maar niettemin niet naar de zin van die columnist en die recensent is, die er een tegenovergesteld oordeel over hebben en er het label “tranentrekkende tv” aan hangen. Wat voor de goede verstaander nog niet eens het halve woord is om het dedain te kunnen begrijpen dat in die enkele kwalificatie ligt opgesloten. En op zich is daar ook nog niets op tegen, ware het niet dat uit diezelfde pennen een voortdurende jubel en hosanna valt op te tekenen als er maar Netflix op of onder staat en het om soortgelijk drama en dezelfde emoties gaat als in ‘Hello goodbye’ worden getoond. Met dus niet de doorsnee mensen die zichzelf zijn, maar acteurs van faam en naam die een nummer met gevoel en vertoon opvoeren. En dat zou dan volgens die representanten van de culturele en intellectuele voorhoede stukken mooier en levensechter zijn. Maar mag ik dat nu eens vertekening van de werkelijkheid en hypocrisie noemen, met de waan van de dag als misleidend richtsnoer?

De volgende klus voor Koeman

De benoeming van Ronald Koeman tot trainer-coach van FC Barcelona is met veel ophef en de nodige media-aandacht gepaard gegaan. Zonder dat precies duidelijk is waarvan dat nu de uitdrukking is. Het kan iets van vaderlandse trots zijn dat een Nederlander het maar weer flikt om in het kielzog van Nederlandse iconen als Cruyff, Michels, van Gaal en Rijkaard aan het roer te mogen staan van een van de meest prestigieuze voetbalclubs ter wereld. Dat sentiment zal zeker spelen. Maar aan de andere kant moet er evenzo sprake zijn van verbazing dat zo’n job wordt gegund aan een man die eigenlijk nooit er blijk van heeft gegeven een echte toptrainer te zijn, zoals hij tijdens zijn voetballoopbaan ook altijd in de schaduw van de vedetten speelde. Als zijn capaciteiten in een cijfer uitgedrukt moeten worden, dan is hij nooit verder dan een zeven gekomen. Nuttig, ruim voldoende dus, zonder de sterren van de hemel te spelen of met een briljant taktisch concept te komen, waarmee zijn teams de wereld veroverden. Maar tegelijk handig, pragmatisch en opportunistisch genoeg om de momenten te kennen waarop hij zijn welbegrepen eigenbelang te gelde moest maken. Ronald Koeman was die typische broodvoetballer die altijd bijtijds van club wisselde om zo behaald succes te gelde te maken.

Waardoor hij voor de drie topclubs in Nederland uitkwam en ook zes jaar tot de gelederen van FC Barcelona behoorde, zonder ergens de vedette te zijn of bijzonder op te vallen, maar wel bij te dragen aan te behalen successen, die hij dan kon verzilveren met de transfer naar een volgende club. Hetzelfde patroon vertoonde zijn trainersloopbaan, hoewel de ups en downs elkaar daar frequenter afwisselden. Niettemin wist hij in die hoedanigheid ook zijn successen te boeken. Niet zozeer, zoals al gezegd, door briljant spel – of tactisch inzicht, als wel doordat hij het goede gevoel en de juiste neus ervoor had om op het meest geschikte moment bij een club aan de slag te gaan. Als daar bijvoorbeeld een ijzersterke selectie was die niet meer vooruit te branden leek. Dan was dat de klus die voor Koeman uitgevonden leek, hoewel zijn houdbaarheidsdatum vaker beperkt bleek, omdat hij uiteindelijk weinig opzienbarends in zijn toolbox van trainer bezat. Dus al met al een wisselend beeld dat zijn gehele trainersloopbaan beheerst. Waardoor het moeilijk is om echt overtuigd te raken van zijn competenties die hij toch in het geding zal moeten brengen om een reus als Barcelona is, weer volledig en goed op koers te krijgen. Mag ik mijn twijfels daarover hebben en in dat licht ook alle ophef en media-aandacht voor de door hem verworven droombaan begrijpen? Gewoon omdat ik het allemaal echt nog moet zien.

De Nederlandse ongezeglijkheid (2)

Ruim vier maanden geleden schreef ik een blogje over de Nederlandse ongezeglijkheid. Aanleiding was het gedrag van ons volk tijdens de coronacrisis. Ik brak daar dus nogal stevig de staf over en stond in mijn vierkante opinie redelijk alleen getuige het meestal milde oordeel in de reacties die ik op dat stukje kreeg. Nu, zoveel maanden later, vraag ik mij werkelijk af of ik het toen zo bij het verkeerde eind heb gehad. De huidige ontwikkelingen van het aantal besmettingen in Nederland, en dan met name in de Randstad en de daaromheen liggende gebieden, lijken mij behoorlijk in het gelijk te stellen. Als het al niet zo is dat de onderstaande tekst die ik toen schreef en welke ik hier en daar wat naar de actuele situatie heb aangepast, nog meer zeggingskracht heeft gekregen.

Dankzij het corona-virus is nu duidelijk geworden waar de Nederlander zich bij uitstek door kenmerkt. De crisissituatie heeft als vergrootglas en katalysator tegelijk gewerkt. Want is ons volk de afgelopen maanden niet ondergebracht in een soort van openluchtlaboratorium, met daarin dus 17 miljoen proefdieren? Een voortdurend experiment waarbij de opdrachten niet in een gesimuleerde werkelijkheid uitgevoerd moesten worden, maar in real life. Dus levensechter kon het niet, met daarom betrouwbare uitkomsten, die bij nadere beschouwing toch wel verontrustend zijn, hoewel ook niet verrassend. Want als iets duidelijk is geworden, dan is het wel dat de Nederlander tot de ongezeglijke mensensoort behoort. Dat wil zeggen dat hij gewoon zijn eigen gang gaat wanneer er een beroep wordt gedaan op zijn verantwoordelijkheidsgevoel, als tenminste niet echt helder wordt gemaakt waarom dat gebeurt en zonder dat hartstikke duidelijk is in hoeverre zijn eigen belang met zo’n vraag wordt gediend. In principe laat hij zich dus niks zeggen en bepaalt hij daarom ook zelf wat goed voor hem is, zonder ook maar ergens een soort van hoger of algemeen belang in te calculeren.

Een beroep op een veronderstelde gemeenschapszin is in de Hollandse polder tot mislukken gedoemd, tenzij het hoe en waarom ervan tot heel ver achter de komma is onderbouwd en alle mitsen en maren en voorbehouden en tegenwerpingen een afdoende antwoord hebben gekregen. Zet daar vrijblijvendheden en een eindeloze reeks van algemeenheden tegenover – want anders debiteert de overheid, de politiek in deze immers niet – en de uitkomst kan alleen maar iets als het bestaan van actiegroep “Viruswaarheid” zijn of de overtuiging dat het lezen van drie tijdschriftartikelen afdoende kennis oplevert om met gerenommeerde virologen in het krijt te treden. Om nog maar te zwijgen over alle complotdenken dat ineens opgeld kan doen, maar blijkbaar ergens in een behoefte voorziet, echter nergens toe leidt. Plus onder de streep een oplopend aantal besmettingen op een moment dat veel vroeger ligt dan de tweede coronagolf was verwacht. Kortom, Nederland, polder en klets en redeneer maar lekker door en tel ondertussen vooral uit je winst!