Een vernuftige compositie. Dat is misschien wel de beste typering van de roman “Aleksandra” welke geschreven werd door de Nederlands-Oekraiense schrijfster Lisa Weeda en die in nog geen jaar tijd tien drukken mocht beleven. Waarbij de schrijnende actualiteit natuurlijk bijdroeg aan het succes. Want Weeda schetst in haar verhaal haar zoektocht naar de geschiedenis van haar Oekraiense familie, welke maar niet lijkt los te kunnen komen van de Donbas, en meer specifiek Loegansk, een gebied en een plaats, waar rust gedurende de afgelopen honderd jaar een onbekend en abstract begrip is geworden. Sterker nog, die familie werd een speelbal van de terreur van Stalin, de nazi’s en Poetin en wachtte meestal een dramatisch lot. Wat fraai verwoord en beschreven werd in dit boek, hoewel de vaker daarin gebruikte metaforen en stijlfiguren meer dan eens extra aandacht van de lezer vragen en dus het boek niet altijd even toegankelijk maken. Je moet waarachtig echt je best doen.
Want aan cliffhangers en pageturners wordt er dus niet gedaan. Dat wilde mij toch wel parten spelen als ik weer eens op zoek was naar de draad van het verhaal en het voorgaande dat ik al lezende kwijt bleek te zijn geraakt en zo ook de crux uit het oog was verloren. Die complexiteit zou als een bezwaar aangemerkt kunnen worden, hoewel het op zich weinig afdoet aan de kwaliteit van de vertelling en bovendien ook niet het zicht ontnam op de fraaie tekening van het Oekraiens cultuureigen en de daarbij behorende rituelen en gewoonten. Noch werd daardoor aan het oog van de lezer de grimmigheid en de pijn van het schisma in de Donbas, het separatisme onttrokken. Waardoor – het moet erkend – “Aleksandra” van Lisa Weeda een belangrijke bijdrage levert tot de betere begripsvorming van het Oekraiens – Russisch conflict. En dat daaraan op zo’n fraaie wijze en literaire wijze is vorm gegeven, geldt bij uitstek als de grote verdienste van Lisa Weeda.
robschimmert 