Een stem uit Buxtehude (2)

Angela Merkel heeft waarschijnlijk in September met haar ‘refugee welcome-geste’ niet kunnen vermoeden, welke golf aan vluchtelingen naar Duitsland zou gaan komen. Ik denk dat ze zich dan toch wat anders zou hebben uitgedrukt. Doordat veel Duitsers vermoedelijk (onbewust) ook het gevoel hebben, eindelijk wat goed te kunnen maken in Europa, was de welkoms-kultuur in Duitsland overweldigend. Maar intussen zwaait er niemand in Duitsland meer met vlaggetjes op de stations. Merkel’s “Wir schaffen das” is voor veel Duitsers niet meer geloofwaardig. De hele opvang van vluchtelingen en alle daarbij behorende procedures verlopen uiterst moeizaam, de afscherming van de buitengrenzen van de EU is nog niet gestart, financiele hulp aan Turkije is begonnen, maar of Erdogan zich aan de afspraken gaat houden, staat te bezien, terwijl een beoogde eerlijke verdeling van de vluchtelingen over Europa helemaal op een grote teleurstelling is uitgelopen. In de tussentijd komen de rechtsextremisten, sterker dan ooit na 1945, naar voren. Vooral door het beleid van Merkel (CDU/CSU), voelen burgers die al skeptisch zijn en zeggen: “Het is genoeg. Duitsland heeft een pauze in de instroom van vluchtelingen nodig om eerst weer alles in gestruktureerde banen te krijgen”, zich niet goed gehoord door de politiek.

Omdat Die Linke, Die Grünen en de SPD zich allen nog meer links van de CDU/CSU bewegen, blijft er eigenlijk geen alternatieve partij over, om deze bezorgde burgers op te vangen. Dat dit meer dan gevaarlijk is voor de politieke toekomst van Duitsland, is te begrijpen. Ik vermoed, dat we voor het eind van het jaar nog een nieuwe kanzler of kanzlerin in Duitsland hebben en er ook “een ruwere wind” in Duitsland met betrekking tot de vluchtelingspolitiek zal gaan waaien. Merkel kan namelijk van haar “Wir schaffen das” niet meer loskomen, de CDU/CSU verliest te veel stemmen en drijft met Angela Merkel in haar gelederen, de kiezers in de armen van de gevaarlijke AFD-partij. Ook is de positie van Merkel in Europa, door de vluchtelingscrisis, te zeer verzwakt dan dat zij nog een consensus met de andere landen zal kunnen bereiken. Eerst met een nieuwe kanzler/kanzlerin wordt vermoedelijk een signaal aan de veronzekerde Duitsers, aan de rest van Europa en aan de vluchtelingen afgegeven. Duitsland (en vermoedelijk ook Zweden) kan in dit tempo en deze omvang de vluchtelingen niet lang meer aan. Waardoor het vermoedelijk nog een kwestie van een tot twee maanden is tot het vat definitief gaat overlopen.

Maar ook met een nieuwe bondskanselier zijn de problemen niet voorbij. Dat mijn generatie flink gaat betalen voor een geslaagde integratie van de vluchtelingen is nu al duidelijk. Maar al lukt het ons om de vluchtelingen binnen 5 jaar door middel van banen te integreren, dan hebben deze mensen geen tijd meer om genoeg voor hun oude-dag-voorziening op te bouwen. Zodat ook de generatie waartoe mijn kinderen behoren, in de toekomst gaat meebetalen voor de nu al te voorspellen groeiende ouderdomsarmoede. Dat is alleen de financiele zijde van het verhaal, dat Duitsland en Europa naar mijn stellige overtuiging zullen kunnen handlen. Maar dat is eigenlijk het kleinste probleem. Hoe de culturele integratie gaat verlopen, kan vermoedelijk niemand vandaag beantwoorden. Laten we zwaar hopen, dat we hier geen grote problemen gaan krijgen. En over hoeveel vluchtelingen spreken we die zullen moeten integreren? En hoe krijgen we de vluchtelingenstroom begrensd? Gaat het ons lukken, beschermde buitengrenzen in de EU te krijgen? En lukt het zonder bloedvergieten om deze vluchtelingen tot een terugkeer te bewegen? Ik betwijfel dat sterk en ik wil niet denken, aan de beelden die we vermoedelijk de komende maanden/jaren nog gaan zien. Als we de geschiedenis de revue laten passeren, heeft vermoedelijk elke generatie een zwaar hoofdstuk te verwerken en op te lossen. Ik weet vandaag welk hoofdstuk het voor mijn generatie is!