Ik zal niet als enige onder de indruk zijn geweest van de toespraak die voormalig bevelhebber van de strijdkrachten, Peter van Uhm, gisterenavond tijdens de nationale dodenherdenking op de Dam in Amsterdam hield. Op een gevoelvolle en tegelijk indringende wijze sneed hij in zijn korte speech thema’s als dienen, het wij – en zij – gevoel en saamhorigheid aan. Een dichter of een schrijver had het hem niet verbeterd. Vandaar dat ik de door hem uitgesproken tekst hier nog een keer integraal afdruk, zodat hij misschien nog wat meer kan beklijven.
In de Tweede Wereldoorlog vocht mijn vader aan de oevers van de Waal. In die oorlog, waar mensen mensen doodden, zag mijn vader het duister. Mensen werden opgepakt. 
Vervolgd. Omdat ze geen ‘wij’ waren, maar ‘zij’. Mensen werden vermoord. Uitgeroeid. Louter om wie ze waren. Mensen kwamen in verzet, bestreden de onmenselijkheid. Zij moesten hun moed met de dood bekopen. Wij gedenken hen allen met het diepste respect. Al jong kende ik hun geschiedenis. Door de verhalen van mijn vader. Door de verhalen van de geallieerden die vochten voor ons, een ander volk, in een ander land. Het maakte diepe indruk. Op 16-jarige leeftijd keek ik om mij heen. De Tweede Wereldoorlog was over. Maar voor veel overlevenden ging de oorlog door. Velen voelen nog iedere dag het duister. Ik besefte: de strijd voor rechtvaardigheid is nooit over. De strijd voor vrijheid begint elke dag opnieuw. In jezelf. En in de samenleving. Ik vroeg mijzelf: ‘‘Peter, miljoenen mensen is ’n keuze ontnomen. Jij hebt wel een keuze. Wat ga jij doen met je leven? Wat ga jij doen om de wereld beter te maken?’’ Ik besloot te dienen. Omdat ik geloof dat in dienen de sleutel ligt. Wie dient, denkt niet alleen in ‘ik’. Wie dient, denkt niet alleen in ‘zij’. Wie dient, denkt ook in ‘wij’. Daar begint de overwinning op het onrecht.
Want vrijheid, gelijkheid en rechtvaardigheid, een betere wereld, die maak je samen. Ook mijn zoon besloot te dienen. Wat was ik trots. Hij sneuvelde. Voor een ander volk. In een ander land. Vijf jaar en zestien dagen geleden. Het waren duistere dagen. Wat heb je aan idealen, wat heb je aan die betere wereld morgen, als je er vandaag je zoon aan verliest? Dat zijn de vragen die ook ik mijzelf stelde. Twee weken na zijn dood stond ik hier op De Dam. Het was 4 mei 2008. Een moeilijk, confronterend moment. Maar ook een bewuste keuze. Dit monument, gewijd aan de nagedachtenis van alle Nederlandse oorlogsslachtoffers, maar ook de saamhorigheid hier op De Dam en in het land, het hielp mij. 4 Mei hielp mij koers te houden in die duistere dagen waarin dienen zo’n pijn deed. Ik hoop dat 4 mei ons allen helpt koers te houden. Niet alleen vandaag. Maar ook de driehonderd-vier-en-zestig dagen erna. Ik hoop dat de nagedachtenis en saamhorigheid van 4 mei ons helpt om in tijden van ‘ik’, het ‘wij’ terug te vinden. Want niet vanuit het ‘ik’ en het ‘zij’, maar vanuit het ‘wij’, ontstaan de goede dingen. Dat heeft de geschiedenis ons geleerd. Dat moeten wij blijven herdenken. Dat moeten wij blijven afspreken. Met onszelf. En met elkaar.
robschimmert 
Ja, het was een mooie speech Rob, inderdaad, als hij dat helemaal zelf heeft geschreven, zonder voorlichter of ghostwriter, wat een talent! —ken je ook zijn TED Talk?
(Off topic, de TED-site ergert me, mijn emailadres snapt ie niet, daar maakt ie .net van, en inloggen met FB kan ik er ook niet, maar de content is goed…)
De motieven van van Uhm kunnen misschien wel oprecht zijn, maar het probleem van militair zijn is dat je door je regering voor volkome foute zaken ingezet kunt worden, ook in Nederland, zoals de koloniale oorlog in Indië en ook Afghanistan is niet helemaal duidelijk, wat men daar eigenlijk meent te willen bereiken.
Het gaat mij niet om motieven. Het gaat mij om het verhaal, de inhoud van de boodschap. Die deugt volgens mij aan alle kanten en was bovendien indrukwekkend om in die stilte horen.
Ja, maar dat raakt wel aan het feit aan wie er tegenwoordig allemaal verondersteld te worden herdacht op 4 mei.
De toespraak was helder en duidelijk. Helemaal op de man af. Dat niet iedereen militair hoeft te worden moge duidelijk zijn.
Prachtige toespraak met gepast applaus.
Ongetwijfeld een mooie en betekenisvolle toespraak, zeker als men bedenkt dat een eigen zoon slachtoffer werd van geweld. En toch ligt in het begrip DIENEN een premisse, een aanname, namelijk dienstbaar zijn aan het land, waarbij de andere genoemde begrippen zoals vrijheid en wij, dimensies vertegenwoordigen welke het individu kunnen compromitteren als de poltitiek tot controversiele beslissingen besluit en daarmee de dienstbaarheid onvoorwaardelijk wordt., Bespiegelaar gaat daarom met laurent reactie mee.
Ik vond het ook indrukwekkend.