We kunnen wel doen alsof het gros van de taboes bij ons in de polder geslecht is en de emancipatie in alle opzichten zijn beslag heeft gekregen. In de praktijk blijkt dat toch vies tegen te vallen en moet je er vaker achter komen dat er meer sprake van is dat het met de mond wordt beleden, maar dat discriminatie, dat oneigenlijk onderscheid tussen mensen, nog steeds bestaat. Met dien verstande dat het in een subtieler vorm gestalte krijgt en wel op zo’n manier dat er net niet of net wel de vinger achter te krijgen is. Waardoor je als toeschouwer ervan met lege handen staat omdat er niets aan te doen is of omdat het op het eerste gezicht te weinig gewicht en betekenis heeft. Die geniepigste verschijningsvorm kennen we vast allemaal, waarbij nog niet eens gedacht hoeft te worden aan die volstrekt overbodige toevoeging van iemands ras, afkomst of geaardheid als dat in het kader van welk bericht er verder niets toe doet. Evenmin bedoelen we die telkens achteloze vermelding van de Marokkaanse afkomst van een voetballer tijdens het verslag van een wedstrijd waarin hij speelt. Of dat het enkele noemen van iemands homosexuele geaardheid ook nog bijna altijd usance is en anders wel de aanleiding vormt tot stille vermoedens, gegnuif of gefluister achter de handen.
Daarover gaat het dus niet omdat dit nog te openlijke vormen zijn van die steelse discriminatie welke gerekend kan worden tot de dag-dagelijkse praktijk, die met een beetje extra besef ook onjuist zal worden gevonden, zodat men er gerust afstand van neemt. Er is echter nog een onderscheid dat daarentegen niet of nauwelijks als zodanig zal worden ervaren omdat het te zeer ingeburgerd is om nog als een bewust gemaakt verschil te worden beschouwd. En misschien is het ook wel scherpslijperij. Maar het neemt evenwel niet weg dat het mij blijft hinderen en storen dat als een getrouwde man of vrouw in het spraakgebruik een vrouw of man hebben, de gescheiden man of vrouw het met een partner moeten doen of erger nog met een vriend of vriendin. Waarin voor mijn gevoel iets denigrerends of iets besmuikts doorklinkt, alsof er aldus iets wordt gedaan wat nu eenmaal is zoals het is, maar eigenlijk niet zou moeten horen. Wat meteen laat zie hoe ongemakkelijk hypocrisie kan zijn als de overtuiging alom heerst dat het taboe van de discriminatie uit de wereld is geholpen, terwijl het maken van onderscheid tot het wezenskenmerk van mensen behoort, en daarom steeds weer op een geniepige wijze ontsnapt aan onze greep op ons eigen fatsoen.
robschimmert 