De kwetsbare schrijvers

Het houdt niet op. Voortdurend blijk ik weer onaangenaam verrast te moeten worden door de volgende stap in de richting van wat ik lang voor onmogelijk had gehouden. De kwestie – Pim Lammers was natuurlijk al een brug te ver, maar bleek zelfs toch nog tot een maatschappelijk debat te kunnen leiden, culminerend in schoffering en intimidatie van de betreffende schrijver – dichter. Het waren nota bene de eersten de besten, typisch representanten van ‘de straat’, die vonden dat zij Lammers wel eens even te kijk mochten zetten naar aanleiding van eerder werk. Gevolg waren reeksen van bedreigingen via de sociale media en een schrijver die niet wist hoe haastig hij af moest zijn van het uitvoeren van de aan hem verstrekte eervolle opdracht, namelijk het schrijven van het Kinderboekenweekgeschenk. Zo diep is onze beschaving, ons niveau gezonken dat Jan en Alleman met een behoorlijke kans van slagen zich zo maar mag bemoeien met de inhoud van het werk van welke schrijver of dichter ook. Arm land, zou je bijna zeggen als het niet nog erger kan. Want kijk er niet van op als het werk van een schrijver op enig moment herschreven wordt omdat het te bedreigend zou kunnen zijn voor de kwetsbare ziel van ons eigentijdse kind. Want dat gebeurt er momenteel met het oeuvre van Roald Dahl, met de gerede kans dat de Nederlandse vertaling net zo’n beurt krijgt. Waar natuurlijk genoeg over te zeggen valt en dat ook wordt gedaan door schrijfster Charlotte Mutsaers op haar Facebookpagina, die ik hier van harte citeer, zodat ik niet in herhaling hoef te vervallen:

“……Het is het zoveelste sneue geval van gekkies die menen dat ze het recht hebben om boeken van belangrijke overleden schrijvers moreel te verwerpen, te veranderen en te beknotten. Waar bemoeien die lui zich eigenlijk mee? Waar het me om gaat is dit: kan een schrijver niet in zijn testament laten zetten dat er na zijn dood geen haar maar dan ook geen háár, van zijn boeken gekrenkt mag worden, ook niet als de mensen die de rechten ervan in handen hebben gekregen dat desnoods best zouden goedkeuren. Ook niet na vijftig jaar. Of is er voor literatuur geen enkele jurisprudentie? En waarom werken die families eigenlijk allemaal mee? Stel dat je kinderen of kleinkinderen je zoiets flikken na je dood. Maar het gebeurt. En mutatis mutandis gebeurt het ook met schilderijen. Is daar dan niemand panisch over?“

En dat het van kwaad tot erger gaat zonder dat er een limiet op staat, is haast waarschijnlijk in een maatschappelijke sfeer die steeds giftiger wordt. Of is het nog normaal en acceptabel dat politici door demonstranten en activisten met fakkels opgewacht worden? Raken we dan niet ongemerkt verzeild in een klimaat waarin die fakkels even gemakkelijk boeken kunnen aansteken, boekverbrandingen mogelijk worden? Glijden we niet geleidelijk aan af in die richting en wordt de weg daarheen niet door de recente geschiedenis gewezen? Of zijn we echt alles vergeten en ziende blind aan het worden?

Advertentie