Meteen al bij de entree van het nieuwe jaar 2023 voelde ik mij opgezadeld met een levensgrote vraag, voor de oplossing waarvan dat jaar waarschijnlijk wel te kort zal blijken te zijn. Eigenlijk was het jaar nog geen tien seconden oud of ik stond al met de handen in het haar. Want wat was hier, in de Schimmertse nachtelijke buitenlucht, plotsklaps aan de hand? Het gebruikelijke Nieuwjaarsvuurwerk ontbrandde snel, en explodeerde al rap naar een niveau dat zijn weerga niet kende en zeker in mijn herinnering qua omvang en intensiteit geen evenaring haalde. Hoewel aanvankelijk perplex daardoor, maakte enige bezinning zich toch al snel weer van mij meester en begon de ratio naast het gevoel van stomme verbazing toch haar werk te doen. Wat werd er op dat moment niet op een rij gezet om toch maar tot een begrip van de onverwachte situatie te komen, welke in zich genoeg ongerijmdheden bevatte? Want was het niet zo dat er gedurende het laatste half jaar, mede als gevolg van het feit dat het Poetin volledig in de bol was geslagen, sprake was van een gierende inflatie tot een hoogte van dertien, veertien procent, met funeste gevolgen voor de koopkracht van de individuele burger?
Namen de bezoeken aan de Voedselbanken niet explosief toe en werden de wekelijkse boodschappen ook niet schrikbarend duurder, als alle media tenminste geloofd moesten worden. Om maar te zwijgen over de pijlsnel gestegen prijzen van gas en elektra, waarvan het gros van de Nederlandse huishoudens al de harde consequenties inmiddels droeg omdat hun contracten met energieleveranciers waren aangepast naar de gewijzigde marktomstandigheden. Dat ging er in een flits door mijn hoofd toen ik zo kort na middernacht de ontketening van al dat vuurwerkgeweld voor mijn ogen plaats zag vinden. Vermogens werden er afgeschoten, voor duizenden, tienduizenden euro’s gingen de lucht in, ontploften er alsof het grijpstuivers waren. Mijn verstand ging het dus te boven. Hoogstens vroeg ik mij af of de koopkrachtdaling aan Schimmert voorbij was gegaan, of mijn dorp zich dan toch op een andere planeet bevond dan wel niet tot de Nederlandse realiteit behoorde. Verder dan deze vraag en de constatering van deze ongerijmdheid kwam ik niet. Misschien is het die irrationaliteit die een jaarwisseling kenmerkt en deze jaarwisseling zo ongrijpbaar maakte. En mogelijk moet ze dat dan ook maar zijn. Laat ik elke verdere poging tot begrip dus maar achterwege laten. Al was het om 2023 daarmee wat gemakkelijker voor mijzelf te maken.
Ik heb hier in Berg en Dal een andere ervaring gehad, mooi siervuurwerk, bescheiden knallen en om half twee s; nachts kon je alweer een kanon afschieten (!) en niemand raken, kortom het was weer stil. Op die manier hoeft er voor mij geen vuurwerkverbod.