Hoe een op zich al matige film verknipt kan worden tot een waardeloze rolprent, kreeg ik gisterenavond op RTL 7 gedemonstreerd en haast op mijn boterham. Met een koude douche voor mij als resultaat, nadat ik mij van tevoren toch wel een beetje verkneukeld had bij de aankondiging van de vertoning van “Zwartboek” van Paul Verhoeven. Lekker een avondje film kijken, van 20.00 uur tot 23.00 uur. Wat me wel een beetje lang leek voor een doorsnee speelfilm. Maar wist ik veel en vermoedde ik zelfs niks bij de zender waarop ik zou moeten afstemmen. Nog geen kwartier na het begin werd ik uit mijn zoete droom geholpen toen “Zwartboek” onverhoeds voor zes, zeven minuten met commercials werd onderbroken. Het werd de eerste in een reeks van in totaal acht blokken van reclameboodschappen. Met als gevolg dat de bruto duur van de voorstelling teruggebracht werd tot iets meer dan twee uur zuivere speeltijd, die dan weer opgeknipt was in telkens een kwartier speelfilm.
Op die manier bleef er dus niets meer over van dat werk van Paul Verhoeven, dat toch al een gezocht en ongeloofwaardig verhaal was dat zich kenmerkte door louter effectbejag, bovenmatig veel geweld en een aaneenschakeling van stereotypen over oorlog, verzet, onderduiken en bevrijding. Een verhaal dat door alle breaks resulteerde in een chaotische kijkervaring, waardoor de minderwaardige kwaliteit van de hele film verhuld werd en slechts het uitstekende spel van Carice van Houten en Sebastian Koch een gegronde reden vormden om dit lelijke product uit te kijken, een product waarvoor Paul Verhoeven zich zou moeten schamen en waarvan het een schande is dat het zo aan gruzelementen geholpen werd door RTL 7. Voor mij in ieder geval een eye-opener en een gegronde reden om nooit meer naar een film op zenders van dit allooi te kijken.
Heb hem in de bioscoop gezien destijds. Maar een oorlogsfilm kan toch geweld bevatten? Dat lijkt me niet bezijden de waarheid. In the longest day en a bridge too far wordt het allemaal wat romantisch gebracht.
Verhoeven excelleert wel in het uitvergroten ervan, zeker in relatie tot de verhaallijn. Waardoor de vraag kan ontstaan of zoveel zichtbaar gemaakt geweld er nog toe doet.
Dat is inderdaad de vraag. Misschien wel, misschien niet. Mijn opa en oma hielden zich gedeisd en hebben niet zulk geweld meegemaakt (mij niet bekend tenminste) maar voor Hannie Schaft lag dat toch anders.