De Nederlandse ongezeglijkheid

Dankzij het corona-virus is nu duidelijk geworden waar de Nederlander zich bij uitstek door kenmerkt. De crisissituatie heeft als vergrootglas en katalysator tegelijk gewerkt. Want werd ons volk de afgelopen weken niet ondergebracht in een soort van openlucht laboratorium, met daarin dus 17 miljoen proefdieren? Een voortdurend experiment waarbij de opdrachten niet in een gesimuleerde werkelijkheid uitgevoerd moesten worden, maar in real life. Dus levensechter kon het niet, met daarom betrouwbare uitkomsten, die bij nadere beschouwing toch wel verontrustend zijn, hoewel ook niet verrassend. Want als iets duidelijk is geworden, dan is het wel dat de Nederlander tot de ongezeglijke soort behoort. Dat wil zeggen dat hij gewoon zijn eigen gang gaat als er een beroep wordt gedaan op zijn verantwoordelijkheidsgevoel zonder dat helder wordt gemaakt waarom en zonder dat hem duidelijk is in hoeverre zijn eigen belang met zo’n vraag wordt gediend. In principe laat hij zich dus niks zeggen en bepaalt hij daarom ook zelf wat goed voor hem is, zonder ook maar ergens een soort van hoger of algemeen belang in te calculeren. Een appel op een veronderstelde gemeenschapszin is in de Hollandse polder tot mislukken gedoemd, tenzij het hoe en waarom ervan tot zesentwintig cijfers achter de komma is onderbouwd.

Wat het ontbreken ervan, wat het hanteren van oeverloze algemeenheden in de communicatie van de verschillende overheden tot gevolg heeft gehad, is met name de afgelopen weken maar al te duidelijk geworden. Want waren het niet de motorrijders in het Limburgse Heuvelland of op de rivierdijken of de dagjesmensen in de Bollenstreek of het legioen van klussers in de bouwmarkten en tuincentra of al die wandelaars die ineens de stranden ontdekten, die met hun gedrag bij wijze van spreken een dikke middelvinger opstaken toen van hen de medewerking werd gevraagd om het coronavirus te bestrijden? Ze waren namelijk even te druk met zichzelf bezig om nog een verband met een hoger of algemeen belang te zien. Nog afgezien van het feit dat ze zich opperbest en gezond voelden en bovendien niemand kenden die door dat virus geveld was. Dus hoezo je dan druk maken en jezelf opofferen voor iets dat veraf is en dus geen bedreiging vormt, vormt de teneur in de gedachtegang van zo’n groep, waar eigenlijk nooit land mee te bezeilen is en die daarmee model staat voor de ongezeglijkheid die min of meer aan de Nederlander kleeft. Een eigenschap waarvan Rutte en Hoekstra ook in Europees verband wat staaltjes ten beste hebben gegeven en zo de cirkel van ongezeglijkheid binnen de Nederlandse gelederen meer dan vol maakten. Want goed voorbeeld, zo blijkt, doet goed volgen.

Advertentie