Is er zoiets als een Portugese identiteit, is een vraag die in het licht van de momenteel wereldwijd heersende discussie op politieke agenda’s meer dan logisch te noemen is. Maar het zou nogal pretentieus zijn om aan zo’n debat deel te nemen door te proberen daar een antwoord op te vinden na bijeen genomen zes weken over een reeks van jaren in Portugal te hebben vertoefd. Wat anders dan een slag in de lucht kan zo’n poging zijn? Dus rest niets anders dan een eerste stap in die richting te wagen door een reeks van uiterlijke dan wel gedragskenmerken van de Portugees te benoemen. Wat best mogelijk is als je als bezoeker goed om je heen kijkt, je ogen en oren open houdt, dus weloverwogen observeert. Want dan is die grootste gemene deler gerust te onderkennen waarin de gemiddelde Portugees te onderscheiden valt en die allereerst in het oog springt door een wat kleiner en daardoor geblokt postuur, dat nog niet geteisterd is door de uitwassen van de hedendaagse welvaart.
De dikke, volgevreten Portugees bestaat nog niet. De Amerikaanse en Westeuropese ziekte van het buitenproportionele lijf heeft dit land nog niet bereikt, hoewel voor de nabije toekomst uiteraard ook hier het ergste te vrezen valt voor deze vriendelijke en ingetogen mensen, die in het openbaar op een normale wijze met elkaar plegen te converseren. De luide toon komt in het straatbeeld niet voor, waardoor er toch zoiets als een weldaad van rust lijkt te heersen, waarin die kleine, stevige Portugees onopvallend actief kan zijn, werkt, zonder de aandacht te trekken. Omdat glamour hem of haar vreemd is, niet aan een levensstijl kleeft, mede door het zware leven van weleer dat in het DNA plaats lijkt te hebben genomen en zo elke uiterlijke schone schijn ondermijnd heeft. Met als resultaat een Portugees die gewoon gewoon is, maar wel sympathiek, zonder dat hij iets extra’s of pretenties te melden heeft en zo een type mens is dat wij in ons stukje wereld al voor een deel achter ons hebben gelaten.
Hoi Rob,
Mooie observaties over de ‘Portugees’. Als je dat verder zou willen uitbreiden met wat wetenschap, kijk dan eens op de site: https://www.hofstede-insights.com/country-comparison. Daar kun je op een aantal dimensies landenculturen met elkaar vergelijken. Hierarchie en tolerantie t.a.v onzekerheden verschillen nogal van ons Nederlanders. Waarschijnlijk ken je het wel.
Groet, Arie