Wetenschappelijke kolder

Dankzij de sociale media, maar ook door de reguliere media die benauwd zijn om achter het net te vissen en dus scoops te missen, lijken de malloten steeds meer de macht te grijpen. Niet alleen in de politiek, maar nog veel meer in de wereld van de wetenschap. Waar het blijkens de berichtgeving in met name de geschreven pers nagenoeg elke dag prijs is en je je als lezer alleen maar kunt verbazen om tegelijk meestal niet te geloven wat je leest. De dolzinnigste ontdekkingen en waarnemingen worden als het nieuwe licht gepresenteerd zonder dat nog ergens de vraag gesteld wordt of dit echt in alle ernst wordt bedoeld. Wat op zijn minst in de rede lag bij de publicatie van de bevindingen die Israëlische wetenschappers hadden gedaan na een onderzoek bij tomaten – en tabaksplanten in kassen. Daarbij hadden zij op een afstand van tien centimeter waar kunnen nemen dat die planten geluid maakten, dat overigens ultrasoon was. Dus onhoorbaar hoog voor het menselijk oor, maar niet voor sommige dieren en insecten. Waarna het bericht in de Volkskrant, ook nog eens op de belangrijke nieuwspagina 2, als volgt verder gaat:

“We denken dat de organismen deze geluiden misschien wel op een afstand van een paar meter kunnen horen.” In het betreffende onderzoeksrapport dat nog niet in een vakblad is verschenen (!), speculeren de onderzoekers dat motten daar bijvoorbeeld profijt van kunnen hebben. Volgens hen kan een mot er voor kiezen om geen eitjes te leggen op een plant met een hoorbaar watertekort. Want met name als er in hen gesneden wordt of als ze te weinig water hebben, produceren de planten zo’n kenmerkend geluid. “Welnu, als die planten dan bijvoorbeeld geluid maken als rupsen aan hen knagen, zouden vleermuizen dat weer kunnen horen,” schrijven ze. Als de vleermuizen de rupsen vervolgens opeten, heeft de plant er weer profijt van. De onderzoekers lieten een zelf-lerend systeem meeluisteren naar de gestreste planten. Dat kon onder meer het verschil horen tussen gepiep en gekraak van tomaten en van tabak, en kon bepalen of er in de plant gesneden was of dat deze droog stond.

En zo glijden we met vermoedens en veronderstellingen, die ook nog eens gevoed worden door een wilde fantasie, steeds verder af, zo ver dat een prinses die met bomen converseert wel business as usual moet zijn geworden en tot de alledaagse dingen is gaan behoren.