Onderneming of avontuur?

Het scheelt niet veel of het wordt een echte gemeenplaats. Hoe vaak is niet te horen dat iemand ergens helemaal klaar mee is? Hoeveel mensen die Nederland verlaten om zich elders te vestigen, gebruiken niet het programma “Ik vertrek” als podium om nog eens met de grootst mogelijk nadruk te verklaren dat men het met Nederland helemaal heeft gehad, met de regeltjes, met de ambtenarij, met alle beperkingen, waardoor je geen kant meer op kunt om jezelf te ontplooien. Waardoor er geen andere uitweg is dan naar het buitenland te gaan, dat beloofde land, waar alles mag en kan, is dan de gedachte, die vaker een illusie blijkt. Omdat daar ook een werkelijkheid bestaat en zich laat zien, die stukken weerbarstiger is dan men in zijn zoetste dromen bleef dromen. Die anders is en moeilijker grijpbaar dan wat als de klemmende realiteit van Nederland werd ervaren, maar die in ruime mate nog aangrijpingspunten bood om er wat van te vinden, om zich er tegen af te zetten en zelfs af te zweren. Met daaropvolgend het haast vanzelfsprekend motief om alle schepen achter zich te verbranden. Want wat heb je te verliezen als het toch allemaal niks is en in feite slechts tegenwerkt.

Verkerend in zo’n gemoedstoestand en vervuld van de hoop dat het elders alleen maar beter kan zijn, kan de nieuwe werkelijkheid in den vreemde eigenlijk alleen maar tegenvallen, vies tegenvallen. Want zie er in een volslagen onbekende omgeving maar eens vat op te krijgen, te snappen en te aanvaarden dat alles er gaat, maar wel anders, zoals het gaat, zonder dat helder wordt hoe en waarom. Omdat ’s lands wijs, ’s lands eer is, er andere gewoonten heersen en nog meer die stilzwijgende afspraken, die nergens vastliggen, maar het leven op zulke plekken laten verlopen zoals het loopt. Meestal tot veler tevredenheid, maar voor nieuwkomers en outsiders braaf lastig te vatten. Met teleurstelling en tegenslag tot gevolg. Want net zo min als in Nederland bestaan er ook in zo’n buitenland leien dakjes en moet elk resultaat, iedere volgende stap bevochten worden. Te meer omdat er geen weg terug is. Waar men zich aan het begin van zo’n ongewis avontuur meestal geen rekenschap van heeft gegeven. Althans, dat is het overheersend beeld van deze mensen die met de ogen dicht in het diepe zijn gesprongen en haast op de bonnefooi vertrokken. De onzekerheid tegemoet zonder dat de indruk ontstond dat zij aan een soort van overwogen onderneming begonnen. Integendeel zelfs. Eerder een onbezonnen avontuur dat vaker gedoemd is om met hangende pootjes te eindigen.

Advertentie