Op zoek naar het verleden

Met hun recente autobiografieën hebben zowel Sonja Barend als Adriaan van Dis delen van een werkelijkheid aangeraakt die voor veel van hun generatiegenoten net zo relevant zullen zijn of moeten zijn geweest. Met als voortdurend scharnierpunt die zoektocht naar een verleden, waarin zoveel vragen onbeantwoord waren en dat ondanks veel aandringen ook onbeantwoord bleven door vaders, moeders, ooms, tantes, families die nu eenmaal opgegroeid waren in een cultuur van weinig praten, nog minder begrijpen en vooral veel zwijgen. Met onder dat dichtgeslagen oppervlak die norse verbittering en daarbij het besef dat gedane zaken nu eenmaal geen keer meer nemen. Van dat werk, van die dingen. Van die muren waar geen te hoop lopen tegen opgewassen was, omdat het toch niets opleverde. Geen weten, geen inzicht. Hoogstens een enkele flard, een hoekje van een blad van dat verleden dat even en meestal per ongeluk opgeslagen werd. Wie zal het anders zijn vergaan? Wie van die generatie is niet in het duister blijven tasten en daarom toch nog uitgesteld blij als dat kind van weleer als er bij toeval zo’n brokje van toen, een stukje stamboom zo maar voor het grijpen is.

                                                                                                                                                                                               Als er opeens een streepje licht valt op de wereld zoals die toen van de grote mensen was en dus verborgen moest blijven voor kleine kinderen. Moet welhaast herkenbaar zijn. Net zoals de verwondering en daardoor vervreemding bij de terugkeer naar het nu, naar de wereld waarin het kind de macht heeft gegrepen, leidend is en alles meekrijgt van wat er om hem heen gebeurt. Wat onmiddellijk ook de vraag oproept of dit, dus die keerzijde van de medaille, dan de bedoeling is? Wat is het beste van die twee werelden die zich beiden zo nadrukkelijk laten zien aan de generatie van Barend en van Dis? Wie het weet, mag het hier zeggen. Ik ben er niet uit en heb echt niet dat antwoord, omdat ik met dat niet kennen, niet weten over mijn verleden in de loop van de tijd heb leren leven. Vooral door de erkenning dat het lichten van sommige tegels te zwaar is om de last van het resultaat ervan blijvend te kunnen dragen. Zodat ik het maar gelaten heb zoals het is.

Advertentie