Een planologisch monstrum. Dat is nog de meest vriendelijke kwalificatie die aan Heerlen kan worden gegeven. Want het is en blijft een bijeen geraapt zooitje wijken, woningen, kantoren, winkels en nog meer plus een wirwar van straten dat als enige functie heeft om het een met het ander te verbinden. Een bijdrage tot structuur is er niet in te vinden, laat staan dat de benaming van infrastructuur eraan kan worden gegeven. Eigenlijk is Heerlen slechts een bijkomstigheid waar iets ontstaat omdat dat zo uitkomt en er een gaatje voor is. Met alle treurige gevolgen van dien, waarin slechts de machteloosheid van een gemeentebestuur waarin de SP zich zo nadrukkelijk representeert, tot uitdrukking komt en haar stempel drukt op wat een stad van 100.000 inwoners zou willen zijn en ook moeten zijn, maar waarvan maar nooit wat wil komen. Het blijft gewoon tobben met Heerlen dat voortdurend de boot lijkt te missen als een volgend megaproject, het zoveelste winkelcentrum, wel tot mislukken gedoemd lijkt. Omdat elke samenhang en referentie ontbreekt en het toeval en het eigen belang er regeren. Zoek in dat Heerlen een rode draad en die zal slechts gevonden worden midden op de Promenade, tussen alle retail-ellende die er te bedenken is. Want daar is nou net die ene broodnodige, constante factor die Heerlen rijk is.
Dat is namelijk de coffee-corner annex lunchroom “Veneziana” die al twintig jaar niet van haar plek te krijgen is, na daarvoor al een eeuwigheid juist aan de andere kant van dat voetgangersgebied gehuisd te hebben. Nog altijd met haar drukke beklanting, waarin maar geen verandering wil komen. Ja, zelfs nog met dezelfde bediening als twintig jaar terug. Waardoor alles daar een zekerheid is en vanzelfsprekend ‘the place to be” van waaruit Heerlens’ neergang van minuut tot minuut, van dag tot dag en van jaar tot jaar op de voet te volgen was en nog steeds is. Zonder de wisseling van decor, en verder alleen met een zicht op de dingen die voorbijgaan en waarover het juist daar, achter het glas aan de meeste kanten, goed gadeslaan en overpeinzen is, met de koffie die nog steeds hetzelfde smaakt, plus dat chocolaadje dat dertig, vijfendertig jaar geleden diezelfde koffie ook al net zo begeleidde. Misschien is dat ook wel zoiets als dat geluk van Limburg, namelijk hebben en houden wat je hebt, dat beetje houvast dat Veneziana is, koesteren, terwijl de wereld rondom afkalft en in elkaar dondert zonder dat je er iets tegen kunt en wilt doen. Dat typische gevoel dat nog meer dan elders bij Heerlen hoort, heeft haar habitat, haar thuis gevonden, in Veneziana op de Promenade, waar dat gewoon op zijn plaats is en eigenlijk ook hoort te zijn.
Tsja, we zijn het in ieder geval met elkaar eens…
Is Heerlen eigenlijk België?
Het begint inderdaad wat Waalse allure te vertonen….