Omdat ‘Boer zoekt vrouw’ beslist niet mijn programma is, keek ik al weken, ook door de herhaalde aankondiging ervan, steeds reikhalzender uit naar de vierdelige serie ‘Onze man in Teheran’, waarvan de eerste aflevering dan ook gisterenavond op Nederland 2 werd uitgezonden. Daarin vertelde NOS – correspondent Thomas Erdbrink over zijn wederwaardigheden in de Iraanse hoofdstad, over wat hij in professioneel opzicht meemaakt en over zijn ervaringen op het privé-vlak. Hij is namelijk getrouwd met een Iraanse fotografe. Welke omstandigheid al meteen een aangrijpingspunt vormde om de positie van de vrouw in Iran nader te belichten. In feite stond deze eerste aflevering eigenlijk in haar geheel in het teken daarvan. Waarmee ik tegelijk uitkom bij het toch wat onbestemde gevoel dat ik aan deze eerste uitzending overhield, hoewel ik in feite al na tien minuten beter had kunnen weten. Want op dat moment refereerde Erdbrink aan de enorme moeite die hij bij de autoriteiten had moeten doen om deze reeks te mogen realiseren. Voordat hij ermee aan de slag kon, heeft hij vier jaar lang moeten onderhandelen om toestemming te krijgen.
Die haalde hij binnen onder de strikte voorwaarde dat elk beeld dat in Nederland uitgezonden zou worden, ook door de bevoegde Iraanse gezagsdragers was gezien. Vandaar dat Erdbrink in feite vijfenveertig minuten lang nogal aan de oppervlakte moest blijven, hoewel hij ons toch nog wel beelden van de stand en de moderniteit van Iran kon laten zien en hij waardering verdient voor de wijze waarop Iraniërs, meest familieleden en kennissen, hun woordje konden doen en ons een ruimhartig zicht boden op hun gedachtenwereld en gevoelsleven. Met instemming uiteraard wel weer van de autoriteiten. Gevolg was dus toch een zekere mate van oppervlakkigheid in de verslaggeving die dat onbestemde en onbevredigde gevoel bij mij achterliet. Te meer ook omdat ik er meer van had verwacht, meer die verhelderende blik op de Iraanse samenleving, waar het nu toch leek te blijven steken bij het hoe en het wat van het correspondentschap van Erdbrink, die daarmee mogelijkerwijs trouw bleef aan de titel van zijn serie, namelijk “Onze man in Teheran”. Maar misschien en vooral hopenlijk heb ik mij gisteren wat verkeken en ook vergist en voldoen de volgende afleveringen meer aan het verwachtingspatroon dat ik vooraf bij mijzelf had ontwikkeld. Omdat het anders toch een forse tegenvaller zou kunnen worden.
Een interessant idee! Wij hebben namelijk geen vermoeden van hoe het dagelijks leven in Iran er uit ziet. Het zou heel wat vooroordelen kunnen weghalen. En journalistiek is natuurlijk altijd gekleurd. Al is het maar door de journalist.
Een collega van mij komt uit Iran en is met zijn vrouw gevlucht van daar. Ik heb afgelopen week een gesprek met hem op BNR nieuwsradio gevolgd. Daarin hoor je ook die voorzichtigheid.
Heb het niet gezien, maar Boer zoekt Vrouw trek ik helemaal niet.
Ik heb de eerste aflevering gezien zonder er iets van te verwachten en misschien wel daardoor kwam het op mij erg verfrissend over. De situatie in Iran is al jaren bijzonder lastig voor journalisten en al helemaal voor Westerse waar Nederland onder wordt geschaard. Het gevolg is dat veel Nederlanders (en inwoners van de rest van de Wereld) een zeer beperkt indriect zicht hebben op dat land en dat we dan zelf maar een voorstelling gaan maken, die wel eens erg af kan wijken van de realiteit. Ik heb de indruk dat deze journalist (waarschijnlijk vooral dankzij zijn Iraanse vrouw) wel een redelijk kijkje achter hun grenzen voor elkaar krijgt. Volgens mij is het vooral gericht op het dagelijkse leven in Iran.
Het sloot wel aan op wat ik al van dat land wist, zoals de hoofdstad die bevolkte wordt door hoger opgeleide mensen en waar alles redelijk goed geregeld is. Dat alles daaromheen flink achterloopt, meer reli is en weinig geld heeft voor betere wegen en huizen had ik ook wel verwacht en viel me op punten nog mee.
Het gesprek met die vrachtwagenchauffeuse vond ik wel aardig, maar mij viel vooral op dat zijn vrouw een dikke vinger in de pap van deze documentaire heeft. Zonder haar was het waarchijnlijk niet gelukt om deze serie te realiseren en langs de bureaucratie te loodsen. Ze had ook erg veel humor en regelmatig zat ze haar man flink te voeren, iets wat ik wel ken van mijn omgeving maar veel minder in Limburg waarneem. Ze was dan ook met hem getrouwd en niet andersom en dat liet ze een paar keer goed blijken.
Punt is dat in Iran meer vrouwen per miljoen inwoners de universiteit voltooien dan in Nederland of de rest van de wereld. Probleem is dat ze niet veel met die opleiding kunnen doen omdat de lager opgeleide mannen hen zogenaamd onderdrukken. Mijn indruk is dat dat al een tijd niet meer werkt, de veel slimmere vrouwen hebben manieren bedacht om daar toch ook goed te kunnen leven.
Ik ben benieuwd naar de volgende aflevering en vond in deze de camerabeelden al behoorlijk goed.
(Inmiddels wordt het hoog tijd dat een Iraanse Journalist een documentaire gaat maken over Guantanamo Bay.)