Natuurlijk deugde het DDR – regime voor geen donder. Maar aan de andere kant is niets in het leven alleen maar zwart of uitsluitend wit. Zodat die club met al zijn fouten en gebreken, zeker achteraf bezien, ook genuanceerd beoordeeld behoort te worden. Zo is bijvoorbeeld die stille heimwee bij deze en gene Ossie naar de tijd van vroeger al veelbetekenend te noemen, maar uiteraard geen pleidooi voor enig eerherstel van die zielloze machthebbers van toen, die, wat wel erkend moet worden, in ieder geval het royaal in Berlijn aanwezige culturele erfgoed zeker niet op de mestvaalt van hun ideologie geofferd hebben. Dat is mij beslist duidelijk geworden tijdens mijn verblijf gedurende de vorige week in Berlijn. Waar mij al heel snel helder werd dat het voormalige West – Berlijn, dat ooit het uithangbord was van het vrije Westen, nauwelijks nog iets te bieden heeft dat de belangstellende bezoeker ook maar enigszins kan boeien. De Gedachtniskirche, de KaDeWe, Tiergarten, slot Charlottenburg en de Kurfürstendamm kunnen toch nauwelijks een serieus tegenwicht genoemd worden tegenover alle monumenten en spannende architectuur in Oost-Berlijn.
Waar ze zo’n vijftig jaar lang aan het zicht onttrokken zijn gebleven, maar niettemin een dusdanige staat behielden dat Berlijn daardoor vijfentwintig jaar na de Wende een fraai centrum kon krijgen, juist – vanuit het Westen gezien – achter de Brandenburger Tor. Met dank aan de Ulbrichts, de Grotewohls, Honeckers en Stophs die er in elk geval blijk van hebben gegeven dat ze nog wel zoveel verstand en cultuur-historisch besef bezaten om een Berliner Dom, het Museum-insel, de Alexanderplatz, de Märkische Ufer, de Opera, Unter den Linden en de Humboldt Universität intact te laten. Met als gevolg dat hun nageslacht en daaropvolgende generaties nu en in de toekomst kunnen genieten van de parel welke Berlijn onder de wereldsteden is geworden. Waarbij diezelfde DDR – machthebbers tegelijkertijd de fantasieloze bouw wordt vergeven die het gezicht en de uitdrukking van hun communistische heilstaat moest worden. Te meer omdat met haar eenvormigheid de schoonheid van het daar al aanwezige culturele erfgoed, in de vorm van monumenten en gebouwen, juist extra wordt geaccentueerd.
Al die verschillende cultuurverschijnselen komen nu bij elkaar, natuurlijk was de DDR niet je van het, maar er zaten ook goede dingen in. Kijk maar eens naar de sporters destijds…