Het moet haast een item van Kees van Dam zijn geweest, gisterenavond in het NOS-journaal van acht uur. Hij is namelijk, zo lijkt het, gespecializeerd in het opvoeren van Showroom-achtige types, als omlijsting van of ondersteuning voor een min of meer serieus onderwerp. Zoals nu het pleidooi van de Kinderombudsman om de leerplicht te heroverwegen voor bepaalde groepen kinderen. Hij toonde zo’n quasi -artistieke moeder en haar veel te vette zoontje, dat op het eerste gezicht niet echt bij de tijd oogde. Hij stond een slaatje in de keuken klaar te maken. Wat was er met de knul aan de hand? De jongen was hoogbegaafd en kon daardoor op school niet meekomen. Hij was zelfs zó ontzettend hoogbegaafd dat hij steeds maar bleef zitten. De paradox ten voeten uit, waarvoor de moeder de verklaring had – en daar spreekt de moderne ouder weer – dat de school tekort was geschoten en haar hoogbegaafde zoon niet had geleerd te falen. Men had namelijk rekening moeten houden met zijn bijzondere aanleg en dus op zijn talent afgestemde moeilijke opgaven aan hem moeten geven, zodat hij had leren zwoegen, afzien en tekort te schieten.
Maar dat was natuurlijk weer niet mogelijk, waardoor dat voortdurend zitten blijven voor zo’n geweldig talent als haar zoon toch was, alleen maar beschadigend kon werken, zijn ontluikend brein slechts kon breken. En dat kan en mag natuurlijk niet. De kinderombudsman pleitte er dan ook voor dat we niet langer van deze geniale kinderen eisen dat ze vijf dagen per week in de schoolbanken doorbrengen en dag in, dag uit moeten afdingen op hun uitgelezen talenten. De moeder knikte ijverig mee, tuk als ze was op het vooruitzicht dat haar bijzondere knul de tijd zou krijgen om nog veel meer slaatjes voor haar te kunnen maken. Want dat had ze hem toch maar mooi geleerd in al die tijd dat zij haar jonge genie thuis had bijgespijkerd, omdat het verblijf op de lagere school toch maar verloren tijd was gebleken, tijd waarin hij met hulp van mama dus al stappen had kunnen zetten naar de status van uomo universale, die hij bepaald in de dop was en daardoor in de verte al deed denken aan Stephen Hawking, zij het door de uiterlijke gelijkenis nog alleen. Hoewel het ook weer niet uit te sluiten is dat hij deze al overtreft in het maken van slaatjes, daar stukken bedrevener in is. Want je bent een universeel genie of je bent het niet.
Hoe moet ik hier nu op reageren. Hoorde ik niet iemand zeggen, dat we met een systeem zitten wat inmiddels 100 jaar oud is. Mijns inziens dient het hoognodig opnieuw uitgevonden worden met de inzichten anno 2013.
Het huidige onderwijssysteem zou men moeten veranderen. Het is volledig verouderd zowel qua methodiek, punten geven, zitten blijven maar vooral qua inhoud en zijn invloed op de maatschappij. De ongelijkheid wordt hierdoor zeer instant gehouden, doordat de kinderen uit de milieus, waar de ouders een hogere opleiding hebben, met veel meer voorsprong beginnen, die ook houden en daardoor in betere positie in de maatschappij belanden. Diegenen, die voor een dubbeltje geboren zijn zullen inderdaad nooit een kwartje worden.
Bovendien wordt er een klassikale methode met rapporten en cijfers toegepast, die dateert uit een tijd dat we nauwelijks wisten, wat hersenen zijn, en hoe die functioneren, niets wisten over de psychologie van kinderen, en een inhoud onderwijzen, waarvan we vijf jaar na het beeindigen van de studie 95 procent en meer kwijt zijn. Bovendien is de helft van het onderwijzend personeel en leraren niet geschikt om onderwijs te geven. Ze gaan naar de pabo, maar niemand vraagt hun, waarom ze het onderwijs in willen. Bovendien, eens leraar, altijd leraar.
De stof zou veel meer aangepast moeten worden aan het individuele kind, aan zijn talenten en tekortkomingen, aan zijn nieuwsgierigheid, aan zijn ambitie, aan deze tijd en deze maatschappij.
Talen moet je leren met twee en drie jaar, meteen bij de aanvang van het praten.
Van de honderd leerlingen zijn er hooguit 15 geschikt voor wiskunde. Waarom ga je die overige 85 integreren en differentieeren leren, analytische meetkunde en goniometrie ?
Wie aanleg heeft voor lezen en schrijven begeleid je toch heel anders, dan praters en planners.
Iemand die ambachtsman wil worden, onderwijs je toch anders dan de boekhouder of de it-ers, of de kunstenaar, of de medisch specialist, of de verkoper, of de sporter.
Iemand die snel, slim en ijverig is, laat je toch een ander tempo studeren, dan degene die langzaam, minder begaafd en gemakzuchtig is.
Nu worden de begaafden afgeremd en van de zwaksten maken we losers, door ze te laten doubleren met slechte punten. Wat heeft dat niet voor een nadelige effecten op alle betrokkenen, en op de desbetreffende kinderen het meest. Wat voor belasting van de leermiddelen, de leerkrachten, de financieen?
Leer een ieder allereerst de basis voor het alledaagse.
Wat eten we en waarom. Wat moet je inkopen, hoe koken, bakken, braden, koelen, invriezen en bewaren.
Wat is gezond en wat is ongezond, wat is hygiene en hoe doe je dat.
Wat zijn vitamines, mineralen, hormonen, neurotransmitters,vetten, zuren, zouten, suikers, E-nummers, kleurstoffen, conserveringsmiddelen, emulgatoren.
Wat moet ieder weten over economie, klimaatverandering, milieuvervuiling, overbevolking, grondstoffen, arm en rijk, uitbuiting, corruptie, dictatuur, emancipatie ?
Wat moet je weten over politiek, staatsbestuur, democratie, recht en wetskennis ?
Wie waren de groten der aarde?
Wat betekenen nummers op pluggen, schroeven, boren? Hoe werkt je meterkast ?
Wat moet je doen bij reanimatie, brandwonden, vergiftiging? Hoe kun je bloed stelpen, een hartaanval en een beroerte herkennen? Wat moet je doen bij ongelukken?
Wat is diesel, gas, stoom, benzine, terpentine,alcohol, aceton, zeep, shampo, onkruidbestrijding ?
Het leren van creativiteit, humor, spreken in het openbaar, mediteren, debatteren, vergaderen?
Wat is filosofie, bewustzijn, onderbewustzijn, religies, vrije wil ?
Wat weet ik van de wereld, universum, relativiteitstheorie, nobel prijswinnaars, wereldpolitiek, aardrijkskunde, geschiedenis, natuur, evolutie ?
Hoe ga ik met geld om? Hoe richt ik mijn prive-administratie in ?
Al dit noodzakelijke weten van deze basale dingen, krijgt het merendeel van de bovenste sociale laag wel mee van hun ouders, maar de benedenste sociale klasse ouders weten het zelf vaak niet, en kunnen dit dus niet aan hun kinderen doorgeven, waardoor de nagestreefde gelijkheid niet bereikt wordt.
Natuurlijk moet de basis lezen, schrijven en rekenen bijgebracht worden.
Maar ook tekenen, beeldhouwen, toneelspelen, dichten.
Het maken van een gedicht levert meer animo en waardering voor gedichten dan het voorlezen of een verplichte literatuurlijst. Schilderen leidt tot meer museumbezoek.
Daarnaast kan er algemene ontwikkeling als hoofdvak gedoceerd worden.
De nieuwsgierigheid moet de drive zijn om het hele leven te willen leren, maar ieder op zijn eigen manier. Want als je bedenkt dat de 150 jarigen van straks nu reeds geboren zijn, is het ook wel duidelijk dat ze niet in een statische wereld terecht komen, maar in dat lange leven de vele ontwikkelingen moeten volgen. Het is dus zaak om ook het leren als dynamisch proces gestalte te geven in tegenstelling tot nu, waar na het behalen van het diploma, het verlaten van de school of universiteit doorgaans een dikke streep onder de opleiding wordt getrokken om een baan in het arbeidsproces te zoeken, het liefst waarvoor men opgeleid is, maar ook vaak waarvoor specifieke scholing vereist is.
Terwijl het grote vergeten is begonnen van de onbegrijpelijke mathematiek, de Griekse mythologie, de Ilias van Homerus, de redevoeringen van Cicero, De bello Gallicum van Julius Caesar, de Duitse schwere worter, de Franse naamvallen, de scheikundige reeks van elementen, de jaartallen van de belangrijkste veldslagen, de namen van de Europese koningshuizen, de hoofdsteden, de doorsnede van de weekdieren tot en met het ontleden van de Nederlandse taal.
Terwijl we met de huidige stand van de it-techniek het gereedschap hebben om een nieuw tijdperk in te slaan, de nieuwe innovatie
In de huidige computertechniek en media zijn er mogelijkheden te over, om de nieuwe scholing en onderricht te starten. Natuurkunde, scheikunde, biologie, mechanica, stereometrie zijn met geavanceerde hulpmiddelen en uitgewerkte visualisaties veel sneller en beter over te brengen dan nu gebeurt. Hoe vaak staan oude mannen voor de klas op de automatische piloot te draaien.
Nu moet ik gaan stoppen, maar we hebben het er nog wel eens over.
Wat betreft de “sla-jongen met zijn moeder” heb je gelijk.
Het is te lastig voor mij om hier op ieder punt te reageren. Ik beperk me tot drie kanttekeningen die je als richtinggevend in mijn gedachten moet beschouwen.
Allereerst ga je voorbij aan een belangrijk aspect in het huidige onderwijs welke in jouw pleidooi nog nauwelijks aan de orde is. Het klassikaal onderwijs, het gezamenlijk leren van dezelfde stof heeft als belangrijk neveneffect de socializering van jonge mensen. Al doende leren ze in en met groepen te werken en ook in het belang daarvan te denken. Is zeer waardevol en mag dus niet ondergeschikt gemaakt worden aan dat aanpassen van onderwijsvormen en – inhoud aan individuele behoeften en capaciteiten.
Voorts lijk je belangrijke elementen die toch echt tot de opvoedende taken van ouders gerekend moeten worden, toe te willen dichten aan het onderwijs. Is mijns inziens volledig buiten de orde en zal alleen van kwaad tot erger leiden als we nu al zien welke houding ouders in plegen te nemen ten opzichte van onderwijzers, docenten en scholen, die waarachtig het begin en einde van alle kwaad lijken als je die ouders vaker mag geloven, terwijl het hele verhaal wel bij henzelf begint, bij het nemen van verantwoordelijkheden voor de opvoeding van HUN kinderen.
Dan nog het verhaal dat de kennis van mensen na het einde van de opleiding in stilstaand water verandert. Dus niet, als je naar de praktijk kijkt zoals die nu geldt in het bedrijfsleven, bij overheid en in de zorg. Daar kan met gemak van een education permanente gesproken worden, wat onder meer blijkt uit een exploderende cursusmarkt. Je wilt niet weten hoeveel uren op jaarbasis momenteel besteed worden aan training en bijscholing. Waarbij je echt niet moet denken dat het om uitjes en feestjes gaat.
Het is maar een summiere reaktie. Maar bij een andere gelegenheid kunnen we nog eens het hele terrein afgrazen.
Jullie maken allebei wel een punt, waar het individuele afstemming en klassikaal onderwijs betreft. maar het verhaal van Math treft me toch het meest, als je kijkt naar hoeveel kinderen er wel niet met de dood in het hart zich elke dag naar school moeten slepen. Hetzij uit verveling, hetzij uit weerzin voor die dagelijkse confrontatie met het feit dat jij het allemaal niet zo goed kan als die anderen.
Ikzelf kan mij maar niet meer aan de indruk onttrekken dat school vooral bedoeld is om alvast te wennen aan de dodelijke sleur die je nog veertig jaar vol zult moeten houden als rendabel lid van de maatschappij. Niet dat die leraren dat bewust zo doen, maar we zijn aan dit patroon gewend geraakt.
Het zou wat zijn als het onderwijs leuk, lekker en aantrekkelijk werd. Maar krijg dat maar eens geregeld en georganiseerd om het ieder kind plus aanhang, i.c ouders, geheel naar de zin te maken. Het enige perspectief dat ik onderken is anarchie, een grote rotzooi zonder dat er een resultaat, d.w.z. kennis en kunde, bij ieder naar wens en vermogen wordt gerealiseerd.
Het zou al heel wat zijn als er gemotiveerde, enthousiaste leraren zijn die het in zich hebben goed les te geven en de leerlingen enthousiast te maken voor het vak. Ik vrees dat de meeste scholen zulke leerkrachten überhaupt niet hebben.
Ik zou zo’n uitspraak niet graag doen. Ten eerste zijn degenen die in het onderwijs werkzaam zijn en die ik ken, professionals en wel degelijk enthousiast, met een goede relatie met jonge mensen. Maar ja, dat zijn er een paar. Ik heb totaal geen zicht op het hele onderwijsveld om het totale docentenkorps of althans een groot deel ervan, op die wijze weg te zetten. Zou het misschien ook zo kunnen zijn dat ze allemaal goedwillend zijn, maar bijvoorbeeld stapelgek worden van al die ouders waarvan de kinderen zonder uitzondering geniaal zijn en ook dezelfde geweldige sociale vaardigheden hebben als hun vaders en moeders. En als je dan om de paar jaar, wat zeg ik, de paar maanden oekases van uit Den Haag en van Inspecties krijgt die weer koerswijzigingen vragen en verlegging van accenten in lesstof, dan kun je alleen maar radeloos worden. En moet je van goede huize zijn om voor die paar rot centen die je in het onderwijs krijgt, de moed erin te houden.
Zou het niet zo moeten zijn dat elk kind geleerd moet worden dat hij ook wel eens dingen moet doen tegen zijn zin? Dus eigenlijk hetzelfde als wat Laurent zegt, over de voorbereiding op die 40 jaar, die niet iedereen hetzelfde ervaart, maar zich wel realiseert dat het leven niet altijd eerlijk is. Maar dat er juist minder aandacht aan het individu wordt besteed op die punten, maar iedereen dezelfde basis heeft. En dat de keuzes van het individu later komen? Maar dat ze in elk geval geleerd wordt dat ze niet het middelpunt van het heelal zijn?
Maar dat is dus geen punt van onderwijs, maar behoort tot de kern van de opvoeding door de ouders.
Klopt wel, maar het lijkt mij niet handig om het onderwijs dan aan te gaan passen. Dat blijven zitten, daar moet misschien even naar gekeken worden, dat is niet zo’n prettig systeem.
Ik denk dat er heel veel spontaniteit en creativiteit wordt doodgeslagen door het keurslijf van het onderwijs. Dat gezegd hebbende wil ik niet beweren dat ik daar zomaar even een praktische oplossing voor heb.
Van de school weer een onderwijsinstelling maken met mensen met hart voor hun vak, in plaats van leerfabrieken waar kinderen geselecteerd toegelaten worden als de school eer met ze denkt te kunnen behalen. Mijn broers zoon gaat komend schooljaar naar de middelbare school. Hij heeft een hoog IQ, maar scoort in sommige dingen beneden zijn algemeen niveau, met name rekenen en lezen, hij is dyslectisch. Zijn ouders zijn beide hoog opgeleid, zijn moeder geeft les in Duits op een middelbare school. Deze school en ook een andere school weigerden hem toe te laten. Zijn ouders zijn nu naarstig op zoek naar een school die niet in de eerste plaats kijkt naar wat een leerling voor de school kan betekenen, maar wat de school voor de leerling kan doen. Leuk motiverend voor een kind om afgewezen te worden voor het vervolgonderwijs na de basisschool!
@Mack: Dat doen de ouders, de kinderen al bij hun geboorte promoveren tot prinsjes en prinsesjes. Zonder daar overigens al te veel ijs aan kwijt te moeten zijn.
Tijd! Geen ijs.
Er zullen heel wat redenen zijn die het leerkrachten niet alleen moeilijk maakt uit de leerlingen te halen wat er in zit, maar ook om uit zichzelf te halen wat er in zit. Dus ook die enkeling die met bezieling zijn vak uitoefent wordt het lastig gemaakt.