Met het logje van gisteren over vijftigplussers is niet alles over hen gezegd. Lang niet alles, ben ik geneigd te zeggen. Want in die kategorie zijn er naast de werkzoekenden en zzp’ers natuurlijk ook nog velen die wel een baan hebben. Maar of hun positie veel benijdenswaardiger is, waag ik te betwijfelen. Om verschillende redenen. Zo houdt het geklaag van werkgevers maar niet op over de hoge loonkosten die met name oudere werknemers met zich meebrengen en welke ook nog eens niet in verhouding staan tot de prestatie die zij leveren. Immers, in een productie-omgeving betekent senioriteit absoluut geen toegevoegde waarde. Met als gevolg dat bij ontslagrondes de vijftigplussers die het niet van hun ervaring moeten hebben om toegevoegde waarde te kunnen blijven leveren, als eerste aan de beurt zijn om bij het UWV aangemeld te worden. Diezelfde onzekerheid speelt, hoewel niet in een gelijke mate, uiteraard ook in andere functies en disciplines, omdat jong, fruitig en goedkoop daar net zo aantrekkelijk zijn als de aanbiedingen bij Albert Heijn.
Zodat het arbeidsleven van die vijftigplussers die nog wel over een baan en daardoor wat bestaanszekerheid beschikken, wel in het realistisch perspectief van de vrije arbeidsmarkt moet worden gezien. Waarbij er nog altijd rekening mee moet worden gehouden dat daarin de werkgever wikt en beschikt over hun lot en dus ook de vrijheid neemt, als hij zich toch niet van hen kan verlossen, om dan in elk geval de hoogte van hun beloning steeds meer ter discussie te stellen, om loon en prestatie meer in balans – of is het gewenst evenwicht – te brengen en het beeld te bevestigen, zo niet te versterken dat die vijftigplussers zo langzamerhand vogelvrij zijn en worden verklaard. En het met die plaats en het bijbehorend gevoel nog eens langer en langer moeten doen, omdat het uitzicht op een pensioen zich steeds verder lijkt uit te strekken en langzamerhand op een verdwijnpunt dreigt terecht te komen, dat nooit meer te bereiken of in te halen is. Waardoor die vijftigplusser de alsmaar grotere kans loopt dat hij of zij in het harnas zal moeten sterven en de strijd om het bestaan en ook zijn rechten in de twintigste eeuw dus voor niets is geweest. Redenen genoeg, dunkt mij, om die groep allesbehalve te benijden.
robschimmert 
Ik leef nu en geniet van alles wat er op mijn pad terecht komt. Het gevoel dat ik aan de kant gezet wordt heb ik gelukkig echt niet.
We hebben het nu wel over de vijftig plusser die nooit verder doorgegroeid is denk ik. Want degenen die ik ken zitten doorgaans op de hoogste posities en gaan juist over het beleid van het bedrijf.
Waar jij het over hebt zijn de happy few. Het gros van de vijftigplussers verkeert echt niet in de positie om over het beleid van het bedrijf te gaan. Zoveel ondernemingen kent Nederland toch niet.
Dat is natuurlijk zo. Maar ik denk ook wel dat er een beeld wordt geschapen dat niet helemaal strookt met de werkelijkheid. Vijftig plussers zijn toch over het algemeen ervarener en secuurder in hun werk. Veel worden daarom ook wel gewaardeerd. Dat ze alleen maar lastig en veeleisend zouden zijn en daarom het liefst gedumpt worden door werkgevers is denk ik niet een juist beeld.
Nou, in een productie – en logistieke omgeving zie je nog sporadisch boven vijftigers, omdat daar nog altijd fysieke arbeid wordt verricht en de afbreukrisico’s ivm met verzuim voor die kategorie stukken hoger ligt dan bij degenen die onder de veertig zijn. Neem ook nog mee dat die vijftig plussers over het algemeen aan de top in hun schaal zitten en het sommetje is zo klaar. Trouwens, hetzelfde geldt voor dit soort funkties in de bouw of bij de overheid.
Jawel, maar is het altijd zo dat een werkgever puur een sommetje maakt? Dat is korte termijn denken en gedoemd tot falen. Wat dat punt betreft van het ziekteverzuim, dat zag ik niet helemaal terug in het bedrijf waar ik werkte. Waarschijnlijk werd het risico op verzuim door ouderdom gecompenseerd door de mentaliteit. Jonge medewerkers waren met de regelmaat van de klok ziek.
Je moet me niet kwalijk nemen. Ik praat op basis van mijn eigen ervaring van tien jaar en meer geleden, waarbij het accent toch lag op een groot industrieel bedrijf met circa 1500 werknemers, gedurende ongeveer twintig jaar. Maar het kan best dat mijn daardoor verkregen inzichten wat gedateerd en daardoor vertekend zijn.
Ik val bij deze Mack een beetje bij. De crisistruc heb ik een aantal keren voorbij zien komen en dat kwam vooral omdat mijn eerste werkgever daar een ‘optimaal’ beleid in had. Alleen lag bij hem de grens op 23 waar het volwassenenloon inging. Als zijn prodcutiemensen die leeftijd haalden, dan mocht er 1 op de 5 verder als groepshoofd of dergelijke en rest werd weggepest en vervangen door 16-jarige laagopgeleide schoolverlaters die veel goedkoper waren.
Later merkte ik dat dat ook in het groot gebeurt. Boven de 45 mag je niet meer in de productie zitten en kom je niet meer in de ploegendienst. Je moet dan doorgeschoven zijn naar een hogere functie of een kantoorbaan. Gaat dan om gezondheidsrisico’s, maar ook om flexibiliteit. Vastgeroeste mensen wil geen bedrijf hebben. Natuurlijk gaat dat wel eens mis en dan wordt een crisis aangegegrepen om deze mensen te wippen en later te vervangen door een jonger goedkoper en meegaander iemand.
Dat de Nederlandse regering op dit moment zo structureel de crisis aanwakkert en niet luistert naar de IMF is typerend. Schijnbaar willen ze de bedijven nog wat meer tijd geven voor dit soort zuiveringen.
Natuurlijk is het waardeloos. Maar ik ken ook veel mensen die een blok aan het been van bedrijven waren omdat ze te lang op een te lage functie bleven hangen. In het ergste geval gaan ze in de OR en roeien daar nog meer tegen de stroom in. Jongeren accepteren het als ze ‘verkeerde’ of ‘onverstandige’ opdrachten moeten uitvoeren. Als mensen ouder worden, dan doorzien ze dat en zeuren daar over. Goed bedoeld vaak, maar des al niet te min vreet het tijd en bederft het de sfeer.
Natuurlijk is ervaring goed en moeten bedrijven oppassen dat ze die niet kwijtraken. Alleen heb je niets meer aan tekentafelervaring als iedereen een AutoCAD-station moet gebruiken. En de kennis van een CV-ketel van 1980 kan je ook al jaren in de prullenbak gooien, die dingen zijn overal al vervangen door versies met computers er in.
Maar zoals Mack zegt, ik ken weinig ouderen in dergelijke functies. Onder familie en kennissen zijn ik nog geen klappen vallen ook al zijn ze boven de 50 en zit een aantal in de productie.