Het moest een paar dagen bezinken om te voorkomen dat het op een te impulsieve reaktie zou lijken die per slot van rekening nergens op zou blijken te slaan. Maar nu ben ik dan toch zover om mijn definitief oordeel te geven over het nieuwste reisverslag van Michael Palin dat met zoveel bombarie was aangekondigd en waarvan de eerste aflevering afgelopen zondag op Nederland 2 op prime time was te zien. En om met de deur in huis te vallen. Het viel me allerminst mee. Eigenlijk vond ik deze eerste vijftig minuten van de serie verslagen over een reis door het Amazone – gebied in de verste verte niet passen in de rijke BBC – traditie die ons al zoveel moois heeft gebracht. De gehele aflevering was meer een opeenvolging van observaties, waarbij nergens het detail of de diepte werd gezocht. Het bleef beperkt tot wat summiere waarnemingen, het bekijken van rariteiten, waaraan nog eens een vrijblijvend commentaar werd toegevoegd. Met als gevolg dat de totaalindruk die Palin achterliet er een van oppervlakkigheid was, maar nog meer van routine en sleet die zich liet zien in dit BBC – product, dat daarmee een gemakzucht verraadde die zijn oorsprong moet hebben in de reputatie die de Engelse omroep inmiddels met haar documentaires en reisreportages heeft opgebouwd.
Met als meest toegewijde en ijverigste leerlingen Adriaan van Dis, Jan Leyers en Jelle Brandt Corstius, die met hun werk en bezoekverslagen een zo hoog niveau hebben bereikt en getoond dat ze zich met recht de tovenaarsleerlingen mogen noemen die hun meester ver overtroffen hebben in hun zoektocht naar de essentie en de betekenis van datgene dat zij op hun speurtochten aantroffen en dat hen oprecht verwonderde. Waar het Michael Palin, zonder twijfel hun voorbeeld, dus deze keer geheel aan ontbrak, te meer omdat hij in dat Braziliaanse oerwoud slechts de platgetreden paden bewandelde en telkens naar de bekende weg vroeg, alsof hij het allemaal al eens eerder had bekeken. Met als enig gevolg dat er niets nieuws onder de zon te zien was bij hem en dat al zijn inspanningen zich beperkten tot het voorspelbare naar aapjes kijken en dus geen toegevoegde waarde had. Wat betekent dat ik de komende zondagen, althans op dat moment, mijn tijd beter denk te kunnen besteden dan me te voeden met de illusie dat ik door Michael Palin iets wijzer over Brazilië word.
Eind jaren ’80 begin jaren ’90 waren zijn reisverslagen geweldig. Nu deed hij het misschien om het geld?
Vandaar waarschijnlijk mijn teleurstelling nu.
Palin kan je het beste vergelijken met Boudewijn Büch. Leuke goed observerende figuren met een leuk verhaal. Aanvankelijk begint dat achter een schrijverstafel met boeken en later belanden ze bij de TV en komen er mooie reisverhalen uit. Alleen als ze het te lang doen dan wordt het routine en gaat de frisheid er van af. Omroepen blijven zeuren: ‘Ach Michael/Boudewijn maak met ons toch weer eens zo’n programma omdat het vorige zo’n succes was.’ En als die schrijvers daar te lang in blijven tuinen, dan krijg je het soort recenties als hierboven.
Zelf vind ik overigens Bram Vermeulen de 2e het op dit gebied een stuk beter doen.
Helemaal eens met jouw opmerking over Bram Vermeulen. Volgens mij op dit moment de top van journalistiek Nederland. Ik wil er nog eens een logje aan wijden, aan zijn afgetekende klasse.
Ik heb de eerste uitzending niet gezien, maar inmiddels wel de 2e over een deelstaat (MG) waar ik 2 weken heb gewerkt. Herkenbare beelden, maar ik had destijds veel beter weer. Slecht vond ik het niet, maar ik heb wel even gekeken of de Braziliaanse VVV of de Fifa geen hoofdsponsor waren.