Als er een boek van zo’n 650 bladzijden voor mij ligt, moet ik toch wel een paar keer diep ademhalen voordat ik er echt aan begin en dan moet het een verdomd goed verhaal te bieden hebben, wil ik het vlot uitgelezen krijgen. En dan voel ik mij echt niet geholpen door 
de wetenschap dat het al in de zoveelste druk verschenen is en dat het een bestseller is. Eerst zelf lezen en dan wil ik het best geloven. Nou, in die gemoedstoestand ben ik begonnen aan “Het lot van de familie Meijer” van Charles Lewinsky. Waaruit opgemaakt kan worden dat de nodige aarzeling en scepsis mij al bevangen had voordat de eerste bladzijde ervan was open geslagen, om daarna ook heel snel te verdwijnen. Wat onmiskenbaar de verdienste van de auteur is die mij met zijn vlotte pen en vloeiende stijl heel vaardig bij de hand nam en mij door de geschiedenis van deze Zwitsers – Joodse familie voerde, welke zich afspeelt in de buurt van Zürich tussen 1871 en 1945, een periode die zo kritisch en dramatisch was voor Europa en de Joden in het bijzonder. Natuurlijk hadden alle gebeurtenissen in die jaren hun effecten op het bestaan van iedere Europeaan, maar met name op minderheden, tot in het neutrale Zwitserland toe.
Het is de verdienste van Lewinsky dat hij zich in zijn vertelling over het lot van de familie Meijer zich beperkt tot en toespitst op haar eigen niveau, op dat van de enkeling als hij laat zien hoe die geraakt wordt door alle ingrijpende ontwikkelingen en veranderingen om hem heen, die hij juist door die focus op dat micro – niveau alleen maar des te meer schetst en illustreert. Wat heeft dat allemaal met de Meijers gedaan? In hoeverre werd de culturele en religieuze Joodse traditie getroffen die zij ondanks alles bleven koesteren? Met anecdotes en in korte episodes van telkens zeven, hooguit acht bladzijden wordt hun reis door de tijd en hun worsteling met alle noden, tegenslagen en veranderingen beschreven. Welk vaste ritme alleen maar bijdraagt aan de leesbaarheid van het hele verhaal, dat na lezing van die 650 pagina’s een ware meesterproef blijkt die Lewinsky heeft afgelegd als alles op zijn plaats valt. Als de Joodse traditie ondanks alles en tegen de grootste verdrukking in gehandhaafd blijkt en recht overeind is gebleven en tegelijk voor de niet – Jood door lezing van dit boek een stuk verhelderd is. Waaruit gevoeglijk de konklusie getrokken kan worden dat “Het lot van de familie Meijer” een absolute aanrader is en wat mij betreft ook mag worden bijgeschreven in de annalen van de Europese literatuurgeschiedenis.
robschimmert 