Het volgende logje is een samenvatting van een behartenswaardig artikel van de hand van Jeroen de Boer dat gisteren op de site van de Volkskrant stond:
Eergisteren trakteerde kredietbureau S & P de zogenoemde AAA-landen op een onprettige verrassing: als de eurocrisis niet wordt opgelost, verliezen ook Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Finland de hoogste beoordeling voor kredietwaardigheid. Wat Nederland zich het meeste mag aantrekken. Zoals ook uit een artikel bleek waarin zakenkrant The Wall Street Journal afgelopen maandag fijntjes de vinger op de zere plek bij ons legde met een verhaal over de Nederlandse huizenmarkt dat op zich niets nieuws bevatte, maar waardoor ons probleem zo wel bij investeerders over de hele wereld op het netvlies werd gezet. Want juist door de hypotheekrente-aftrek hebben Nederlandse huishoudens een enorme hypotheekschuld opgebouwd. De bruto hypotheekschuld is afgezet tegen het gemiddelde inkomen hoger dan in welk ander euroland ook. Dit maakt Nederland extra kwetsbaar voor een schok op de huizenmarkt, zoals De Nederlandsche Bank in november indringend naar buiten bracht, onder andere met een verhelderend grafiekje over de risico’s op de hypotheekmarkt,waarop de marktwaarde van Nederlandse woningen nog altijd wel veel hoger is dan de omvang van de hypotheekschuld. Maar als je die verhouding per generatie opdeelt, dan zijn de risico’s de afgelopen 15 jaar vooral voor jongeren veel groter geworden. Had deze groep in het midden van de jaren negentig nog een eigen vermogensbuffer van 30 tot 40 procent, sinds 2009 is de gemiddelde overwaarde bij deze groep negatief: hun hypotheekschuld is hoger dan de woningwaarde. Tophypotheken en aflossingsvrije leningen hebben vooral jongere huiseigenaren kwetsbaar gemaakt, te meer omdat zij over relatief weinig spaartegoed beschikken om de hypotheek mee af te lossen.
Op zich vormt dit nog geen acute dreiging. Maar de huizenmarkt vormt voor de Nederlandse economie wel een ‘systeemrisico’ waar iets aan moet gebeuren. Het liefst via een breed hervormingsplan dat het aantrekkelijker maakt om af te lossen op hypotheekleningen. Het slimste zou zijn om dit in gang te zetten op een moment dat er geen acute crisis is op de huizenmarkt: nu dus. Dan voorkom je dat je op een dag opeens ‘besmet’ wordt verklaard, waarna de staatsrente omhoog vliegt en je je de blaren op de tong moet praten om internationale beleggers uit te leggen dat je wél een solide economie hebt. Waardoor je zomaar in de positie komt waarin nu premier Monti van Italië verkeert en waarom hij bepaald niet benijd hoeft te worden. Des te verontrustender is het dat premier Rutte het artikel van The Wall Street Journal over de gevaren van de Nederlandse huizen- en hypotheekmarkt wegwuifde met een simpel “It’s not a big issue…if you look at the whole picture.” Wat geheel in lijn is met de traditioneel krampachtige reflex van CDA, VVD en PVV op elke suggestie om het fiscale regime rond hypotheekleningen zo aan te passen dat aflossen wordt gestimuleerd. Dat blijft een levensgroot taboe. Maar laat het niet gebeuren dat Nederland nog eens, onder druk van de financiële markten, bij het Europese noodfonds of het IMF moet aankloppen wegens een uit de hand gelopen akkefietje op de woningmarkt. Want dan weten we precies wie op het beslissende moment het mes in het varken hebben laten steken ondanks dat ze voor twee telden na al zo vaak gewaarschuwd te zijn. (bron: http://www.volkskrant.nl )
De Boer schrijft met grote regelmaat heel lezenswaardige artikelen i.r.t. de crisis. Dit was er ook weer zo één!
Overigens is het op zijn minst opmerkelijk, dat een ratingagency blijkbaar met een vingerknip een heel continent een financiële Michelinster kan afnemen. Daar wordt volgens mij breed nog veel te weinig over nagedacht. Vooral als je de agenda van die RA’s eens nader bekijkt en daarbij ook nog hun handelen in het recente verleden betrekt.
Sterker nog. Wat helemaal verbazingwekkend is dat dit soort bureaus in extremis kans ziet om regeringen ten val te brengen. Zie wat er in Griekenland is gebeurd, kijk hoe de Belgische formatie in een stroomversnelling kwam omdat er opeens een kik richting afwaardering werd gegeven en zie hoe het met Berlusconi zo maar kon gaan nadat S & P en Moody’s een paar keer een boer hadden gelaten. Verontrustend heet dat als een paar anonieme figuren ergens vanachter een bureau zo maar meer kracht kunnen ontplooien dan een massabeweging of het democratisch proces van verkiezingen en coalitievorming. Wordt dit een trend in de 21e eeuw?
“Wordt dit een trend in de 21e eeuw?”
Dat is al een trend sinds op zijn minst de jaren 80. Men deed het in Panama, Bolivia, Argentinië, Zuid-Korea via een prima geregisseerd 1-2tje met het IMF.
En nu maakt Europa kennis met dit fenomeen. Ik waarschuwde er al [tevergeefs] voor in 2008.
Het gaat hier wel om dezelfde ratingagencies, die enkele jaren geleden de nu failliete Lehmanbank en andere oplichters de hoogste rating AAA toekenden!
Ja. Hou dat inderdaad in het achterhoofd.
Ach, zeiden ze bij de bank altijd, aflossen is het domste wat je kunt doen. Die 3 ton is over dertig jaar toch niks meer waard. Nu moet je ineens aflossen van ze. Het is ook niet gek dat ze ons in de crisis hebben gestort. Daarbij hebben ze de bazen die dat gedaan hebben beloond met dikke bonussen, het is eigenlijk een schande dat ze nog mogen meedenken bij de bank. Ze zouden slechts een uitvoerende taak moeten krijgen.
En dat gezeur over die hypotheekrente, waarom zou dat ineens een probleem zijn? Wat is het verschil met niet aftrekbare rente? Dan zijn de huizenprijzen lager en kun je minder lenen. Komt op hetzelfde neer. Als je in een crisis komt kun je in beide gevallen niet meer aflossen. In Amerika is de huizenmarkt toch ook ingestort? Het probleem zit meer in de bankwinsten volgens mij. Die redeneren constant naar zichzelf toe. Nu is het geënt op het risico dat ze lopen, vijf jaar terug ging het er nog om zo veel mogelijk lenen, dus zo veel mogelijk rente vangen.
Tijd voor wat minder op winst beluste mensen aan de top.
Wat minder????? Goh, zou dat werken zo’n menslievende ingreep?
Ik denk, dat het hoog tijd wordt eens grondig te onderzoeken hoe de lijntjes lopen vanuit de RA’s en bloot te leggen welke mensen daar feitelijk achter zitten. Inside Job heeft daar al een hele goede lovenswaardige poging toe gedaan. Het is broodnodig dat op dat onderwerp verder wordt doorgepakt. Want nu is zo langzamerhand toch wel een beeld ontstaan, waaruit blijkt dat “onze gekozen politici” niets anders zijn dan marionetten, aan wiens touwtjes even wordt getrokken om ze te laten doen wat “men” aan de top van de machtspiramide nodig acht.
Ja, ik denk wel dat dat werkt ja. Mensen die uitsluitend op korte termijnwinsten uit zijn, moeten ook kortzichtig handelen. Wat zijn RA’s in dit verband?
RA’s = Rating Agency’s
Wanneer je over bruto lonen spreekt, moet je ook de loonheffingen, huurwaardeforfait, en woz-belasting per land vermelden. Bovendien zijn hypotheken investeringen naar de toekomst
toe en kunnen niet over een kam geschoren worden met schulden, ontstaan tbv dagelijkse consumptie, welke geen investerend karakter hebben. Een en ander heeft ook met werkgelegenheid te maken. Het is complexer dan het lijkt.